Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) to popularny wybór wśród freelancerów, w tym marketingowców, influencerów czy twórców internetowych. Wiele osób, które dotychczas współpracowały z firmami na podstawie umowy o dzieło, zastanawia się, czy po przejściu na JDG mogą nadal korzystać z preferencyjnych 50% kosztów uzyskania przychodów, które są dostępne w ramach umów cywilnoprawnych. Odpowiedź nie jest jednoznaczna i zależy od charakteru wykonywanej pracy oraz rodzaju zawieranej umowy.

50% koszty uzyskania przychodu – dla kogo?

Zasadniczo 50% koszty uzyskania przychodu, znane z umowy o dzieło, są dostępne tylko dla osób, które tworzą utwory chronione prawem autorskim. W przypadku marketingowców i influencerów oznacza to, że mogą oni skorzystać z tego odliczenia tylko wtedy, gdy przenoszą prawa autorskie do stworzonych treści na zleceniodawcę, np. firmę lub markę. Co ważne, taka możliwość jest ograniczona do sytuacji, w których usługi mają charakter twórczy – czyli np. stworzenie oryginalnych tekstów, grafik, filmów czy zdjęć, które podlegają ochronie prawno-autorskiej.

JDG a przeniesienie praw autorskich

Jeśli marketingowiec lub influencer działa w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej i świadczy usługi twórcze, takie jak tworzenie materiałów wideo, artykułów, grafik, zdjęć, podcastów czy innych treści multimedialnych, to te usługi mogą zostać uznane za prace twórcze i objęte prawem autorskim. W takiej sytuacji, dochodzi do przeniesienia praw autorskich do tych materiałów na rzecz zleceniodawcy (np. marki). 

Warto jednak pamiętać, że przeniesienie praw autorskich musi być wyraźnie uregulowane w umowie pomiędzy przedsiębiorcą a zleceniodawcą. Bez takiego zapisu nie można uznać danej współpracy za twórczą w sensie prawnym, co oznacza, że 50% koszty uzyskania przychodu nie będą mogły być zastosowane.

Jednak mimo przeniesienia praw autorskich przedsiębiorca nie może korzystać z 50% kosztów uzyskania przychodów, np. jak w przypadku umowy o dzieło.

Brak 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów w JDG

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej zarówno w sytuacji, gdy usługi świadczone przez przedsiębiorcę nie mają charakteru twórczego, jak i gdy następuje przeniesienie praw autorskich,, przedsiębiorca może odliczać tylko faktyczne koszty poniesione w związku z prowadzeniem działalności (udokumentowane fakturami). Do takich kosztów zaliczają się np. wydatki na:

• wynajem biura,
• zakup sprzętu komputerowego,
• oprogramowanie,
• materiały biurowe,
• koszty podróży służbowych,
• usługi hostingowe,
• reklama i marketing.

Warto zaznaczyć, że na jednoosobowej działalności gospodarczej nie można korzystać z 50% kosztów uzyskania przychodów, a przedsiębiorca musi udokumentować rzeczywiste wydatki związane z działalnością.

Marketingowcy i influencerzy – co muszą wiedzieć przed założeniem JDG?

Przechodząc z umowy o dzieło na jednoosobową działalność gospodarczą, influencerzy i marketingowcy powinni pamiętać o kilku istotnych kwestiach:

• Rodzaj świadczonych usług – 50% koszty uzyskania przychodu dotyczą tylko działalności twórczej, czyli tworzenia treści chronionych prawem autorskim. Odliczenie 50% kosztów uzyskania przychodu można zastosować w umowie o dzieło, umowie zleceniu i na umowie o pracę. Nie ma takiej możliwości w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej.
• Przeniesienie praw autorskich – jeśli influencer chce skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodu, musi zadbać o wyraźne zapisy w umowie dotyczące przeniesienia praw autorskich do stworzonych treści.
• Dokumentacja kosztów – w przypadku JDG należy dokumentować wszystkie koszty związane z działalnością, aby móc je odliczyć od przychodu. To oznacza konieczność posiadania faktur i innych dowodów poniesionych wydatków.
• Umowa cywilnoprawna – jeśli marketingowiec decyduje się na JDG, wciąż może podpisać umowę cywilnoprawną z klientem (np. umowę o dzieło lub zlecenie), ale jeśli ta umowa dotyczy takich samych usług jak realizowane w ramach JDG, powinna zostać rozliczona jako przychód z działalności gospodarczej.

Podsumowanie

Podsumowując, przejście z umowy o dzieło na jednoosobową działalność gospodarczą wiąże się z rezygnacją z 50% kosztów uzyskania przychodów. Dlatego influencerzy i marketingowcy, którzy zastanawiają się nad przejściem na działalność gospodarczą, powinni dokładnie przeanalizować charakter swoich usług, aby wiedzieć, jakie koszty mogą odliczać i czy spełniają warunki do stosowania preferencyjnych odliczeń.