Działalność nierejestrowana jest atrakcyjną formą zarobkowania dla osób chcących prowadzić drobną działalność gospodarczą bez konieczności formalnej rejestracji firmy. Aby rozpocząć taką działalność, wystarczy spełnić kilka warunków. Po pierwsze, miesięczne przychody z działalności nie mogą przekroczyć 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, co od lipca 2024 roku wynosi 3225 zł. Po drugie, osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie może w ciągu ostatnich 60 miesięcy (5 lat) prowadzić zarejestrowanej działalności gospodarczej.

Gdzie zgłosić działalność nierejestrowaną?

Jednym z głównych atutów działalności nierejestrowanej jest brak obowiązku rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Oznacza to, że rozpoczęcie działalności nie wymaga wizyty w urzędzie ani składania wniosku rejestracyjnego. W praktyce oznacza to, że możesz zacząć działalność natychmiast, bez zbędnych formalności. Warto jednak pamiętać o prowadzeniu rzetelnej ewidencji przychodów, aby móc udokumentować przestrzeganie limitów finansowych. Jeżeli szukasz więcej informacji na temat działalności nierejestrowanej, odsyłam do wpisu: Działalność nierejestrowana w 2024 roku – najważniejsze informacje.

Ewidencja przychodów w działalności nierejestrowanej

Pomimo braku formalnej rejestracji, prowadzenie rzetelnej ewidencji przychodów jest kluczowe dla działalności nierejestrowanej. Ewidencja ta powinna zawierać informacje o wszystkich transakcjach sprzedaży, w tym daty, kwoty i dane nabywców. Dzięki temu będziesz mógł łatwo monitorować swoje przychody i upewnić się, że nie przekraczasz limitu 75% minimalnego wynagrodzenia. W przypadku sprzedaży na rzecz konsumentów, wystarczającą formą dokumentacji mogą być paragony lub rachunki.

Jak prowadzić ewidencję sprzedaży w działalności nierejestrowanej?

Przy posiadaniu działalności nierejestrowanej, konieczne jest prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży. Taka ewidencja może być prowadzona w formie papierowej bądź elektronicznej.

W ewidencji należy zapisywać sprzedaż za każdy dzień, najpóźniej przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Oznacza to, że po sprzedaży towaru nie możesz wpisywać sprzedaży z dnia poprzedniego.

Choć przepisy nie precyzują dokładnie, jakie elementy musi zawierać uproszczona ewidencja sprzedaży, zazwyczaj obejmuje ona następujące dane:

• numer porządkowy,
• datę sprzedaży,
• wartość sprzedaży,
• wartość sprzedaży narastająco od początku roku.

Jeżeli wystawiasz rachunki, faktury lub paragony dla swoich klientów, warto zanotować numery tych dokumentów jako podstawę wpisów w ewidencji sprzedaży. Możesz również uzupełnić ewidencję o dodatkowe, własne elementy, które uznasz za przydatne.

Dobrą praktyką jest wystawianie rachunków do każdej sprzedaży towaru lub usługi. Więcej o rachunkach i nie tylko, przeczytasz tutaj: Działalność nierejestrowana – rachunek, paragon czy faktura?.

Podkreślam jeszcze raz jak ważne jest, aby ewidencja była prowadzona rzetelnie. W przeciwnym razie, jeśli organ podatkowy nie będzie w stanie ustalić wartości sprzedaży na podstawie dokumentacji, sam określi wartość sprzedaży opodatkowanej i wyliczy należny podatek. Jeśli nie da się ustalić przedmiotu opodatkowania, podatek zostanie naliczony w wysokości 22%.

Działalność nierejestrowana – koszty

Prowadząc działalność nierejestrowaną, masz prawo do uwzględnienia kosztów uzyskania przychodu. Koszty te mogą obejmować wydatki na materiały, sprzęt, transport, a także inne niezbędne do prowadzenia działalności zakupy. Warto jednak zachować dowody zakupu, takie jak rachunki czy faktury, aby móc je przedstawić w przypadku kontroli skarbowej. Koszty te zmniejszają podstawę opodatkowania, co może obniżyć należny podatek dochodowy.

Działalność nierejestrowana – jaki podatek?

Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że dochód z takiej działalności powinien być wykazany w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36. Warto zaznaczyć, że obowiązek podatkowy dotyczy tylko przychodów przekraczających kwotę wolną od podatku. Jeżeli nie przekraczasz tej kwoty, nie będziesz musiał płacić podatku dochodowego, ale nadal musisz złożyć zeznanie podatkowe. Więcej przeczytasz tutaj: Działalność nierejestrowana – jak rozliczyć?.

Podsumowanie

Choć prowadzenie dokumentacji i ewidencjonowanie transakcji mogą wydawać się skomplikowane i czasochłonne, rzetelne wywiązywanie się z tych obowiązków może znacząco ułatwić późniejsze rozliczenia z fiskusem. Zaniedbania w tym zakresie mogą natomiast skutkować nałożeniem kar oraz koniecznością szacunkowego ustalania wysokości podatku przez organy podatkowe. Dlatego tak istotne jest, aby od samego początku zadbać o prawidłową dokumentację działalności gospodarczej nierejestrowanej.

Podstawa prawna

• Art. 5 Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
• Art. 21 ust. 1 pkt 43, 20 ust. 1c Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
• Art. 87 par. 1 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
• Art. 109, 113 ust. 13 pkt 1-2 Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących