Z ulgi na IKZE mogą korzystać zarówno osoby prywatne, jak i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Poniższy artykuł skierowany jest do przedsiębiorców, którzy chcą dowiedzieć się, jakie ulgi podatkowe oferuje IKZE dla osób na działalności i jak IKZE pomaga w obniżeniu podatku.
Spis treści
IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, to specjalne konto oszczędnościowe, które pozwala odkładać pieniądze na emeryturę i jednocześnie korzystać z ulg podatkowych. Dzięki IKZE co roku możemy odliczyć wpłaty od naszego dochodu, co obniża kwotę podatku do zapłaty.
Gdy osiągniemy wiek emerytalny (65 rok życia), możemy wypłacić zgromadzone środki – od tych wypłat zapłacimy niski, zryczałtowany podatek (10%). IKZE to sposób na zabezpieczenie przyszłości i jednocześnie na oszczędności podatkowe już teraz.
Na koncie IKZE odkładamy pieniądze, aby z czasem rosły i przynosiły nam zyski. To, jak nasze oszczędności będą się pomnażać, zależy częściowo od nas, ponieważ sami wybieramy instytucję, która zajmie się inwestowaniem tych środków według ustalonych zasad.
Każda instytucja oferuje różne opcje inwestowania, czyli portfele, w których lokuje powierzone przez nas pieniądze. Starają się one zmniejszać ryzyko, zazwyczaj dzieląc inwestycje pomiędzy bezpieczniejsze obligacje skarbowe i bardziej ryzykowne aktywa.
Z wpłat na IKZE mogą korzystać zarówno przedsiębiorcy opodatkowani:
Minimalna kwota wpłaty to 100 zł. Natomiast maksymalna kwota wpłaty jest ustalana dla każdego roku indywidualnie i w 2024 r. dla osób na działalności gospodarczej wynosi 14 083,20 zł.
W rocznym zeznaniu PIT (dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w PIT-36, PIT-36L, PIT-28) możesz odjąć wpłaty na IKZE od swojego dochodu/przychodu z działalności gospodarczej, dzięki czemu co roku zmniejszasz kwotę podatku zapłaconego do urzędu skarbowego.
Wpłaty na IKZE odliczasz od:
Nie możesz odliczyć IKZE bezpośrednio od podatku, jak na przykład w przypadku ulgi na dzieci.
Wysokość ulgi zależy od formy opodatkowania, z której korzystasz w ramach działalności gospodarczej, stawki podatku oraz wysokości dochodów z działalności (przychodu, jeśli rozliczasz się ryczałtem).
W 2024 roku maksymalna wpłata na IKZE dla osób na działalności wynosi 14 083,20 zł, co pozwala na oszczędności podatkowe. Ile zyskasz?
Wpłacona kwota * Twoja stawka podatku | Ile zyskasz? |
14 083,20 zł * 32% podatku | 4 506,62 zł |
14 083,20 zł * 19% podatku | 2 675,81 zł |
14 083,20 zł * 15% podatku | 2 112,48 zł |
14 083,20 zł * 12% podatku | 1 689,98 zł |
Do końca 2024 roku wpłać na swoje konto IKZE kwotę którą chcesz przeznaczyć na przyszłą emeryturę. Max. kwota dla przedsiębiorcy w 2024 r. to 14 083,20 zł.
Następnie do swojego zeznania rocznego PIT dodaj załącznik PIT/O i wykaż w nim wpłaconą kwotę, w ten sposób skorzystasz z ulgi podatkowej.
Załącznik do zeznania rocznego: PIT/O, część B:
Wypłacone z IKZE środki będą składały się z dwóch części:
Wypłata środków z IKZE po ukończeniu 65. roku życia (i dokonaniu wpłat w co najmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych) da Ci dwie istotne korzyści podatkowe.
To znaczy, że gdy wypłacisz pieniądze z IKZE, instytucja, która prowadzi Twoje konto, automatycznie potrąci 10% podatek i przekaże go do urzędu skarbowego. Ty sam nie musisz wykazywać żadnych kwot w swoim zeznaniu rocznym PIT.
Masz również możliwość wypłaty środków z IKZE przed ukończeniem 65. roku życia. Dyspozycja wypłaty wiąże się z całkowitym wycofaniem zgromadzonych środków, ponieważ nie są możliwe częściowe wypłaty.
Taka wypłata będzie miała również konsekwencje podatkowe – zarówno kapitał, jak i zgromadzone zyski zwiększą Twój dochód do opodatkowania. Innymi słowy, będziesz musiał zapłacić podatek od całej wypłaconej kwoty.
Całość wypłaconej z IKZE kwoty będziesz musiał teraz opodatkować w swoim zeznaniu rocznym PIT według skali podatkowej:
Nie ma znaczenia, jaką formę opodatkowania stosujesz w momencie wypłaty (czy jest to skala podatkowa, podatek liniowy, czy ryczałt) – wcześniejsza wypłata środków przed ukończeniem 65. roku życia zawsze będzie opodatkowana według skali podatkowej.
Jak wykazać w zeznaniu rocznym zwrot środków IKZE przed 65 rokiem życia (lub nie spełnienia warunku wpłat w co najmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych)?
Zeznanie roczne: PIT-36, część E.
Co to znaczy w praktyce?
Wyobraź sobie, że przez lata odliczałeś pieniądze na IKZE i korzystałeś z niższej stawki podatkowej 12%.
Gdy jednak wypłaciłeś środki przed 65 rokiem życia, twój dochód przekroczył 120 000 zł. Zatem zapłacisz 32% podatku, od wypłaty która znalazła się w drugim progu podatkowym.
Odliczyłeś | Musisz zwrócić | Na Twoją niekorzyść |
14 083,20 zł * 12% = 1 689,98 zł | 14 083,20 zł * 32% = 4 506,62 zł | 2 816,64 zł |
Pierwszy przykład został opisany powyżej.
Innym przykładem będzie osoba, która co prawda wypłaciła środki po 65 roku życia, ale w momencie korzystania z ulgi podatkowej rozliczała podatki według niskiej stawki podatku np. ryczałt 3%.
Odliczyłeś | Musisz zwrócić | Na Twoją niekorzyść |
14 083,20 zł * 3% = 422,50 zł | 14 083,20 zł * 10% = 1 408,32 zł | 985,82 zł |
* Dla uproszczenia przykładu, pominęłam kwestię zysku, który zwiększą wartość kapitału.
Pamiętaj, że wszystkie wyliczenia mają charakter przykładowy i nie odnoszą się do Twojej indywidualnej sytuacji. Dlatego przy podejmowaniu decyzji biznesowych i finansowych powinieneś skorzystać z profesjonalnej porady np. doradcy inwestycyjnego.
Nie, wpłat na IKZE nie można odliczyć od dochodów związanych z preferencją IP Box. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy oprócz dochodów z IP Box osiągnąłeś również dochody z innej działalności gospodarczej – wtedy odliczenie IKZE będzie możliwe właśnie od tych pozostałych dochodów.
Konto IKZE może założyć przedsiębiorca, który ukończył 18 rok życia. Nie ma górnej granicy wiekowej. Wpłat na IKZE może dokonywać również przedsiębiorca, który nie jest polskim rezydentem podatkowym (np. obywatel Ukrainy).
Nie ma tu żadnych ograniczeń. Dla wygody możesz ustawić stały, comiesięczny przelew na IKZE z konta bankowego, lub dokonać wpłaty raz w roku. Pamiętaj jednak, aby nie przegapić swojego rocznego limitu! Jeśli nie dokonasz wpłaty do 31 grudnia, możliwość zasilenia IKZE za dany rok (i skorzystania z ulgi podatkowej) przepadnie bezpowrotnie.
Mimo że nazwy IKE i IKZE są do siebie podobne, to dwa różne sposoby oszczędzania. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby mieć oba te konta jednocześnie. Różnią się jednak pod względem korzyści – na przykład IKZE pozwala odliczyć wpłaty od dochodu w PIT, czego nie oferuje IKE.
Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) można założyć w różnych instytucjach finansowych, w zależności od preferowanej formy oszczędzania np.:
Pamiętaj, aby przy zakładaniu konta IKZE wskazać osoby, które otrzymają środki w razie Twojej śmierci. W przypadku śmierci właściciela konta IKZE zgromadzone środki są wypłacane osobie (lub osobom) wskazanym przez niego w momencie zawierania umowy o prowadzenie rachunku.
Nie, korzystając z „ulgi na start” w ZUS, nie możesz korzystać z wyższego limitu wpłat na IKZE przeznaczonego dla przedsiębiorców. Aby móc wpłacać pieniądze zgodnie z wyższym limitem, konieczne jest opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne na przykład: ZUS preferencyjny, duży ZUS, mały ZUS plus.
Aby móc skorzystać z wyższego limitu wpłat na IKZE, musisz prowadzić działalność gospodarczą w momencie dokonywania wpłat na konto IKZE.
Załóżmy, że do kwietnia 2024 r. pracowałeś na umowę o pracę, a od maja 2024 r. zdecydowałeś się otworzyć jednoosobową działalność gospodarczą. Jaki limit wpłat na IKZE przysługuje Ci w 2024 r.?
Po założeniu działalności gospodarczej limit wzrasta z 9 388,80 zł do 14 083,20 zł. Aby skorzystać z wyższego limitu, wystarczy poinformować swoją instytucję finansową, która prowadzi Twoje konto IKZE i złożyć odpowiednie oświadczenie, aby skorzystać z wyższej wpłaty.
Jeśli ten artykuł okazał się pomocny i chcesz regularnie otrzymywać praktyczne wskazówki o zmianach w podatkach i prowadzeniu firmy – dołącz do mojego newslettera! Już 2300 przedsiębiorców i osób planujących własny biznes korzysta z tych informacji, których nie uczono w szkole.