Blog

2 listopada 2024

IKZE – czyli sposób na dodatkową emeryturę i obniżenie podatku

Z ulgi na IKZE mogą korzystać zarówno osoby prywatne, jak i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Poniższy artykuł skierowany jest do przedsiębiorców, którzy chcą dowiedzieć się, jakie ulgi podatkowe oferuje IKZE dla osób na działalności i jak IKZE pomaga w obniżeniu podatku.

IKZE – co to jest?

IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, to specjalne konto oszczędnościowe, które pozwala odkładać pieniądze na emeryturę i jednocześnie korzystać z ulg podatkowych. Dzięki IKZE co roku możemy odliczyć wpłaty od naszego dochodu, co obniża kwotę podatku do zapłaty.

Gdy osiągniemy wiek emerytalny (65 rok życia), możemy wypłacić zgromadzone środki – od tych wypłat zapłacimy niski, zryczałtowany podatek (10%). IKZE to sposób na zabezpieczenie przyszłości i jednocześnie na oszczędności podatkowe już teraz.

IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, to forma oszczędzania na emeryturę, należąca do tzw. III filaru.

Jak działa IKZE?

Na koncie IKZE odkładamy pieniądze, aby z czasem rosły i przynosiły nam zyski. To, jak nasze oszczędności będą się pomnażać, zależy częściowo od nas, ponieważ sami wybieramy instytucję, która zajmie się inwestowaniem tych środków według ustalonych zasad.

Każda instytucja oferuje różne opcje inwestowania, czyli portfele, w których lokuje powierzone przez nas pieniądze. Starają się one zmniejszać ryzyko, zazwyczaj dzieląc inwestycje pomiędzy bezpieczniejsze obligacje skarbowe i bardziej ryzykowne aktywa.

Czy korzystanie z IKZE zależy od formy opodatkowania działalności?

Z wpłat na IKZE mogą korzystać zarówno przedsiębiorcy opodatkowani:

  • według skali podatkowej
  • podatkiem liniowym
  • ryczałtem ewidencjonowanym

Ile trzeba wpłacić na IKZE? Limit na 2024 r.

Minimalna kwota wpłaty to 100 zł. Natomiast maksymalna kwota wpłaty jest ustalana dla każdego roku indywidualnie i w 2024 r. dla osób na działalności gospodarczej wynosi 14 083,20 zł.

W jaki sposób wykorzystać wpłaty na IKZE jako ulgę podatkową?

W rocznym zeznaniu PIT (dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w PIT-36, PIT-36L, PIT-28) możesz odjąć wpłaty na IKZE od swojego dochodu/przychodu z działalności gospodarczej, dzięki czemu co roku zmniejszasz kwotę podatku zapłaconego do urzędu skarbowego.

Czy ulgę na IKZE odlicza się od przychodu, dochodu, czy bezpośrednio od podatku?

Wpłaty na IKZE odliczasz od:

  • dochodu – jeśli Twoją formą opodatkowania jest skala podatkowa, lub podatek liniowy;
  • przychodu – jeśli Twoją formą opodatkowania jest ryczałt;

Nie możesz odliczyć IKZE bezpośrednio od podatku, jak na przykład w przypadku ulgi na dzieci.

Ile możesz zaoszczędzić na podatkach dzięki IKZE?

Wysokość ulgi zależy od formy opodatkowania, z której korzystasz w ramach działalności gospodarczej, stawki podatku oraz wysokości dochodów z działalności (przychodu, jeśli rozliczasz się ryczałtem). 

W 2024 roku maksymalna wpłata na IKZE dla osób na działalności wynosi 14 083,20 zł, co pozwala na oszczędności podatkowe. Ile zyskasz?

  • 4 506,62 zł – jeśli jesteś na skali podatkowej w drugim progu 32%
  • 1 689,98 zł –  jeśli jesteś na skali podatkowej w pierwszym progu 12%
  • 2 675,81 zł – jeśli jesteś na podatku liniowym 19%
  • 2 112,48 zł – jeśli jesteś na ryczałcie ze stawką 15%
  • 1 689,98 zł – jeśli jesteś na ryczałcie ze stawką 12%
Wpłacona kwota * Twoja stawka podatku Ile zyskasz?
14 083,20 zł * 32% podatku  4 506,62 zł
14 083,20 zł * 19% podatku  2 675,81 zł
14 083,20 zł * 15% podatku  2 112,48 zł
14 083,20 zł * 12% podatku  1 689,98 zł 

Jak otrzymać zwrot podatku?

Do końca 2024 roku wpłać na swoje konto IKZE kwotę którą chcesz przeznaczyć na przyszłą emeryturę. Max. kwota dla przedsiębiorcy w 2024 r. to 14 083,20 zł. 

Następnie do swojego zeznania rocznego PIT dodaj załącznik PIT/O i wykaż w nim wpłaconą kwotę, w ten sposób skorzystasz z ulgi podatkowej.

Załącznik do zeznania rocznego: PIT/O, część B:

Wypłata z IKZE po 65 roku życia a podatki

Wypłacone z IKZE środki będą składały się z dwóch części: 

  • kapitału (kwoty przelewane na IKZE w poszczególnych latach);
  • wypracowany zysk;

Wypłata środków z IKZE po ukończeniu 65. roku życia (i dokonaniu wpłat w co najmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych) da Ci dwie istotne korzyści podatkowe. 

  1. Po pierwsze, od wypłaconego kapitału co prawda zapłacisz podatek, ale w obniżonej stawce wynoszącej 10%. Tymczasem, w trakcie korzystania z ulg podatkowych w zeznaniu rocznym mogłeś skorzystać np. 12%/32% w przypadku skali podatkowej, a nawet 19% na podatku liniowym, czy 12% – 15% przy ryczałcie.
  2. Druga korzyść podatkowa polega na tym, że przez cały okres wpłat osiągnąłeś zysk od zgromadzonego kapitału. Przy wypłacie nie zapłacisz od niego 19% podatku Belki, a jedynie zryczałtowany 10% podatek. Dla porównania, oszczędzając na lokatach bankowych lub oprocentowanych kontach, musisz zapłacić 19% podatek Belki.

To znaczy, że gdy wypłacisz pieniądze z IKZE, instytucja, która prowadzi Twoje konto, automatycznie potrąci 10% podatek i przekaże go do urzędu skarbowego. Ty sam nie musisz wykazywać żadnych kwot w swoim zeznaniu rocznym PIT.

Wypłata z IKZE przed 65 rokiem życia (wcześniej) – a podatki

Masz również możliwość wypłaty środków z IKZE przed ukończeniem 65. roku życia. Dyspozycja wypłaty wiąże się z całkowitym wycofaniem zgromadzonych środków, ponieważ nie są możliwe częściowe wypłaty.

Taka wypłata będzie miała również konsekwencje podatkowe – zarówno kapitał, jak i zgromadzone zyski zwiększą Twój dochód do opodatkowania. Innymi słowy, będziesz musiał zapłacić podatek od całej wypłaconej kwoty.

Całość wypłaconej z IKZE kwoty będziesz musiał teraz opodatkować w swoim zeznaniu rocznym PIT według skali podatkowej

  • 0% podatek do kwoty 30 000 zł, 
  • 12% podatek od 30 001 zł do 120 000 zł i 
  • 32% podatek powyżej 120 000 zł dochodu. 

Nie ma znaczenia, jaką formę opodatkowania stosujesz w momencie wypłaty (czy jest to skala podatkowa, podatek liniowy, czy ryczałt) – wcześniejsza wypłata środków przed ukończeniem 65. roku życia zawsze będzie opodatkowana według skali podatkowej.

Jak wykazać w zeznaniu rocznym zwrot środków IKZE przed 65 rokiem życia (lub nie spełnienia warunku wpłat w co najmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych)?

Zeznanie roczne: PIT-36, część E.

Co to znaczy w praktyce? 

Wyobraź sobie, że przez lata odliczałeś pieniądze na IKZE i korzystałeś z niższej stawki podatkowej 12%. 

Gdy jednak wypłaciłeś środki przed 65 rokiem życia, twój dochód przekroczył 120 000 zł. Zatem zapłacisz 32% podatku, od wypłaty która znalazła się w drugim progu podatkowym.

Odliczyłeś Musisz zwrócić Na Twoją niekorzyść
14 083,20 zł * 12% = 1 689,98 zł 14 083,20 zł * 32% = 4 506,62 zł 2 816,64 zł
* Dla uproszczenia przykładu, pominęłam kwestię zysku, który zwiększą wartość kapitału.

Komu IKZE może się nie opłacać?

Pierwszy przykład został opisany powyżej. 

Innym przykładem będzie osoba, która co prawda wypłaciła środki po 65 roku życia, ale w momencie korzystania z ulgi podatkowej rozliczała podatki według niskiej stawki podatku np. ryczałt 3%.

Odliczyłeś Musisz zwrócić Na Twoją niekorzyść
14 083,20 zł * 3% = 422,50 zł 14 083,20 zł * 10% = 1 408,32 zł 985,82 zł

* Dla uproszczenia przykładu, pominęłam kwestię zysku, który zwiększą wartość kapitału.

Pamiętaj, że wszystkie wyliczenia mają charakter przykładowy i nie odnoszą się do Twojej indywidualnej sytuacji. Dlatego przy podejmowaniu decyzji biznesowych i finansowych powinieneś skorzystać z profesjonalnej porady np. doradcy inwestycyjnego.

Czy ulgę na IKZE można odliczyć od dochodu objętego IP Box?

Nie, wpłat na IKZE nie można odliczyć od dochodów związanych z preferencją IP Box. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy oprócz dochodów z IP Box osiągnąłeś również dochody z innej działalności gospodarczej – wtedy odliczenie IKZE będzie możliwe właśnie od tych pozostałych dochodów.

Kto może założyć konto IKZE?

Konto IKZE może założyć przedsiębiorca, który ukończył 18 rok życia. Nie ma górnej granicy wiekowej. Wpłat na IKZE może dokonywać również przedsiębiorca, który nie jest polskim rezydentem podatkowym (np. obywatel Ukrainy).

Czy wpłaty na IKZE dokonuje się co miesiąc, czy jednorazowo?

Nie ma tu żadnych ograniczeń. Dla wygody możesz ustawić stały, comiesięczny przelew na IKZE z konta bankowego, lub dokonać wpłaty raz w roku. Pamiętaj jednak, aby nie przegapić swojego rocznego limitu! Jeśli nie dokonasz wpłaty do 31 grudnia, możliwość zasilenia IKZE za dany rok (i skorzystania z ulgi podatkowej) przepadnie bezpowrotnie.

Mam już konto IKE, więc czy mogę założyć też IKZE?

Mimo że nazwy IKE i IKZE są do siebie podobne, to dwa różne sposoby oszczędzania. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby mieć oba te konta jednocześnie. Różnią się jednak pod względem korzyści – na przykład IKZE pozwala odliczyć wpłaty od dochodu w PIT, czego nie oferuje IKE.

IKZE – gdzie założyć?

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) można założyć w różnych instytucjach finansowych, w zależności od preferowanej formy oszczędzania np.:

  • fundusze inwestycyjne;
  • banki;
  • towarzystwa ubezpieczeniowe;
  • podmioty prowadzące działalność maklerską;
  • fundusze emerytalne.

Co dzieje się ze środkami na koncie IKZE w przypadku śmierci właściciela?

Pamiętaj, aby przy zakładaniu konta IKZE wskazać osoby, które otrzymają środki w razie Twojej śmierci. W przypadku śmierci właściciela konta IKZE zgromadzone środki są wypłacane osobie (lub osobom) wskazanym przez niego w momencie zawierania umowy o prowadzenie rachunku.

Czy korzystając z „ulgi na start” w ZUS, mogę korzystać z wyższego limitu wpłat na IKZE dla przedsiębiorców?

Nie, korzystając z „ulgi na start” w ZUS, nie możesz korzystać z wyższego limitu wpłat na IKZE przeznaczonego dla przedsiębiorców. Aby móc wpłacać pieniądze zgodnie z wyższym limitem, konieczne jest opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne na przykład: ZUS preferencyjny, duży ZUS, mały ZUS plus.

Czy mogę wpłacić maksymalny limit 14 083,20 zł na IKZE, a następnie zawiesić lub zamknąć działalność i wciąż korzystać z wyższego limitu dla przedsiębiorców?

Aby móc skorzystać z wyższego limitu wpłat na IKZE, musisz prowadzić działalność gospodarczą w momencie dokonywania wpłat na konto IKZE.

Przechodzę z etatu na działalność? Który limit mnie obowiązuje?

Załóżmy, że do kwietnia 2024 r. pracowałeś na umowę o pracę, a od maja 2024 r. zdecydowałeś się otworzyć jednoosobową działalność gospodarczą. Jaki limit wpłat na IKZE przysługuje Ci w 2024 r.?

  • Limit wpłat na IKZE: 9 388,80 zł (dla osób prywatnych), czy
  • Limit wpłat na IKZE: 14 083,20 zł (dla przedsiębiorców)?

Po założeniu działalności gospodarczej limit wzrasta z 9 388,80 zł do 14 083,20 zł. Aby skorzystać z wyższego limitu, wystarczy poinformować swoją instytucję finansową, która prowadzi Twoje konto IKZE i złożyć odpowiednie oświadczenie, aby skorzystać z wyższej wpłaty.

Jeśli ten artykuł okazał się pomocny i chcesz regularnie otrzymywać praktyczne wskazówki o zmianach w podatkach i prowadzeniu firmy – dołącz do mojego newslettera! Już 2300 przedsiębiorców i osób planujących własny biznes korzysta z tych informacji, których nie uczono w szkole.

Pobierz bezpłatne porównanie:

Koszty działalności gospodarczej vs. spółki z o.o.

i sprawdź, która forma działalności będzie dla Ciebie bardziej opłacalna!

Sprawdź, jak różnice w podatkach, składkach ZUS i kosztach księgowości wpływają na start Twojej działalności.

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Pobierz bezpłatną ulotkę:

16 rzeczy, które warto przemyśleć przed założeniem działalności

..abyś mógł dobrze przygotować się na start swojej firmy.

Sprawdź, jak dobrze przygotować się do startu swojej firmy, by uniknąć niespodzianek i kosztownych błędów!

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Najpopularniejsze Artykuły

  • Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Czytaj
  • Data sprzedaży a data wystawienia faktury — czy muszą być takie same?

    Czytaj
  • Co można odliczyć na ryczałcie?

    Czytaj

Czytaj więcej

  • 1 grudnia 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Jakie koszty związane z założeniem firmy marketingowej?

    Założenie własnej firmy marketingowej może być świetnym rozwiązaniem dla osób kreatywnych, które chcą działać na swoim i świadczyć usługi...

    Czytaj
  • 1 grudnia 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Kasowy PIT – jak skorzystać na tej zmianie w podatkach?

    Od 2025 roku przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z nowej metody rozliczania podatku dochodowego – tzw. kasowego PIT. To zmiana, która może...

    Czytaj
  • 29 listopada 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Czy na zwolnieniu lekarskim można wystawiać faktury?

    Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej często stawia przedsiębiorców przed pytaniem, jakich działań mogą się podejmować podczas...

    Czytaj
  • 27 listopada 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Czy możesz przejść na VAT w dowolnym momencie?

    Decyzja o rejestracji jako podatnik VAT może być kluczowa dla wielu przedsiębiorców, szczególnie tych, którzy korzystają ze zwolnienia z VAT...

    Czytaj
  • 27 listopada 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Podatek VAT-9M dla osób zwolnionych z VAT

    VAT-9M to formularz składany przez podatników zwolnionych z obowiązku odprowadzania podatku VAT krajowego, którzy jednocześnie dokonują zakupu usług...

    Czytaj
  • 25 listopada 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Składka zdrowotna 2025 r. – jakie zmiany czekają przedsiębiorców?

    Czy naprawdę ucieszą Cię zmiany w składce zdrowotnej 2025? Już od przyszłego roku mają wejść w życie przepisy, które na pierwszy rzut oka...

    Czytaj
  • 20 listopada 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Trzy progi podatkowe – co warto o nich wiedzieć?

    Większość osób zna dwa podstawowe progi podatkowe w Polsce, ale czy wiedziałeś, że istnieje także trzeci próg, który dotyczy tylko najbogatszych?...

    Czytaj
  • 19 listopada 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Czy przedsiębiorca do 26. roku życia płaci podatek?

    Ulga dla młodych to popularny przywilej, który zwalnia osoby do 26. roku życia z obowiązku płacenia podatku dochodowego. Jednak nie wszyscy...

    Czytaj
  • 15 listopada 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    VAT-owiec a nie VAT-owiec – jaka jest różnica?

    Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą musi zdecydować, czy będzie rozliczał się jako czynny podatnik VAT (tzw. VAT-owiec), czy też...

    Czytaj
  • 14 listopada 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Obowiązek zapoznania pracowników z zasadami używania kasy fiskalnej

    Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z wieloma obowiązkami formalnymi, które mają na celu zapewnienie zgodności z przepisami...

    Czytaj