Autor artykułu

Ewa Włodek

Doświadczona ekspertka z ponad 30-letnim doświadczeniem w dziedzinie finansów i rachunkowości. Jej pasja do rozwoju osobistego sprawia, że zawsze jest na bieżąco z najnowszymi trendami i przepisami w branży.

Coraz więcej lekarzy rozważa przejście z etatu na jednoosobową działalność gospodarczą (JDG). Powody są różne: większa swoboda działania, samodzielność w organizacji pracy, a przede wszystkim realna szansa na wyższe wynagrodzenie netto dzięki niższym obciążeniom podatkowym i składkom ZUS.

W tym case study pokażę Ci konkretne liczby: ile zyskuje lekarz, który zarabia 25 000 zł miesięcznie i decyduje się na przejście z etatu na JDG. Porównam trzy formy opodatkowania: ryczałt 14%, podatek liniowy 19% oraz skalę podatkową (12%/32%). Zobaczysz, jak różnią się kwoty netto, jakie składki i podatki trzeba zapłacić oraz jakie koszty można odliczyć.

Podatek dochodowy: etat vs JDG

Umowa o pracę

Jeśli jako lekarz pracujesz na etacie, Twój podatek dochodowy rozliczany jest według skali podatkowej: 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie oraz 32% powyżej tej kwoty. Dodatkowo trzeba liczyć się z bardzo ograniczonymi możliwościami uwzględniania kosztów uzyskania przychodu – standardowo to zaledwie 250 zł miesięcznie (lub 300 zł, jeśli dojeżdżasz z innej miejscowości). W praktyce oznacza to, że  jeśli inwestujesz w szkolenia, prenumeraty czasopism, sprzęt, dojazdy czy inne koszty zawodowe – nie ma to żadnego wpływu na wysokość Twojego podatku. 

Działalność gospodarcza

Zakładając jednoosobową działalność gospodarczą, zyskujesz kontrolę nad wyborem formy opodatkowania – a tym samym nad wysokością płaconego podatku. Możesz dopasować formę do swojej sytuacji finansowej, struktury kosztów i planów rozwoju praktyki lekarskiej. Do wyboru masz poniższe trzy opcje.

Podatek liniowy (19%)

To stała stawka podatku, niezależna od wysokości dochodu. Nie przysługuje tu kwota wolna od podatku, ale za to możesz odliczać rzeczywiste koszty prowadzenia działalności – np. wynajem gabinetu, sprzęt medyczny czy szkolenia. Dla lekarzy osiągających wysokie przychody ta forma rozliczenia bywa szczególnie atrakcyjna – pozwala zachować przewidywalność podatkową i realnie zmniejszyć podstawę opodatkowania.

Skala podatkowa (12%/32%)

Mechanizm działania skali podatkowej na JDG jest taki sam jak na etacie – obowiązują te same stawki (12% i 32%) oraz progi dochodowe. Różnica polega na tym, że jako przedsiębiorca masz możliwość odliczenia rzeczywistych kosztów działalności. Daje to dużą elastyczność – zwłaszcza jeśli ponosisz regularne wydatki na prowadzenie gabinetu lub rozwój zawodowy. Ta forma może być dobrym wyborem na początek działalności, kiedy dochody nie są jeszcze bardzo wysokie.

Ryczałt (14%)

W przypadku usług lekarskich obowiązuje stawka 14% liczona od przychodu, bez możliwości odliczania kosztów. To rozwiązanie szczególnie korzystne, jeśli prowadzisz gabinet o niskich kosztach stałych i osiągasz wysokie przychody. Ryczałt upraszcza rozliczenia – nie trzeba prowadzić pełnej ewidencji wydatków, a sama kalkulacja podatku jest znacznie prostsza. To często wybierana opcja przez lekarzy rozpoczynających praktykę prywatną w prostym modelu biznesowym.

Poniższa tabela porównuje wszystkie te opcje przy dochodzie 25 000 zł miesięcznie:

Koszty uzyskania przychodu: etat vs JDG

Jak wspominałam wcześniej, przy etacie możesz odliczyć tylko symboliczną kwotę – 250 zł lub 300 zł miesięcznie. Nie ma znaczenia, czy ponosisz inne wydatki zawodowe – nie ma ich gdzie odliczyć.

Jako przedsiębiorca zyskujesz pełną kontrolę nad kosztami. Możesz zaliczyć do kosztów m.in.:

• wynajem gabinetu,
• zakup sprzętu medycznego,
• udział w szkoleniach i konferencjach,
• koszty dojazdu do pacjentów,
• księgowość,
• oprogramowanie do prowadzenia dokumentacji.
  

To nie tylko ułatwia rozwój, ale też obniża podatek. Zobacz, jak te koszty wpływają na wyliczenia, zakładając 2 000 zł miesięcznych kosztów w JDG.

O ile zmniejszyliśmy obciążenia?

Porównując dochody netto i obciążenia, widać wyraźnie, że JDG pozwala realnie zwiększyć wynagrodzenie „na rękę”. Nawet przy zachowaniu tej samej kwoty brutto.

Składki ZUS

Na etacie

Lekarz zatrudniony na etacie nie opłaca składek samodzielnie – robi to pracodawca. Składki są pełne i obejmują wszystkie obowiązkowe ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne. To stabilne rozwiązanie, ale brak tutaj możliwości wpływania na ich wysokość lub zakres.

Na JDG

Jako przedsiębiorca, musisz samodzielnie opłacać ZUS. Ale masz też większą elastyczność:

• przez pierwsze 6 miesięcy możesz skorzystać z tzw. ulgi na start (bez składek społecznych, tylko zdrowotna),
• przez kolejne 2 lata możesz korzystać z preferencyjnych składek (mały ZUS),
• później przechodzisz na pełny ZUS, ale jego część można odliczać.

Możesz też zrezygnować z dobrowolnej składki chorobowej (jeśli nie zależy Ci na zasiłku w razie choroby) – to daje dodatkowe oszczędności.

Przygotowałam tabele, w których sprawdzisz ile możesz zaoszczędzić na ulgach w ZUS.

Ulga na start

Składki preferencyjne

Duży ZUS

Potencjalne oszczędności wynikające z przejścia z etatu na jednoosobową działalność gospodarczą mogą sięgać od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie – w zależności od wysokości dochodu, ponoszonych kosztów uzyskania przychodu oraz wybranej formy opodatkowania.

Lekarz, który zdecyduje się na JDG, może zyskać przede wszystkim dzięki niższemu opodatkowaniu (szczególnie przy ryczałcie lub podatku liniowym), obniżonym składkom ZUS w pierwszym roku działalności, a także możliwości rozliczania szerokiego katalogu kosztów związanych z wykonywaniem zawodu.

Podsumowanie

Lekarz zatrudniony na etacie z wynagrodzeniem brutto 25 000 zł otrzymuje na rękę 15 328,07 zł.

Przechodząc na jednoosobową działalność gospodarczą i wybierając podatek liniowy z preferencyjnymi składkami ZUS, przy tej samej miesięcznej kwocie faktury (25 000 zł), może uzyskać dochód netto w wysokości 18 891,77 zł.

To oznacza miesięczną różnicę na korzyść JDG w wysokości 3 563,70 zł, co w skali roku przekłada się na oszczędność aż 42 764,40 zł.

Prowadzisz lub planujesz założyć własną praktykę lekarską? Chcesz wiedzieć, która forma opodatkowania będzie najkorzystniejsza w Twoim przypadku?

Skontaktuj się z naszym biurem rachunkowym — pomożemy Ci przejść przez cały proces rejestracji firmy krok po kroku.