Prowadzenie własnej kancelarii prawnej to dla wielu adwokatów i radców prawnych naturalny krok po ukończeniu aplikacji. To nie tylko szansa na niezależność zawodową, ale też konkretne wyzwanie – od formalności urzędowych po kwestie podatkowe i księgowe. Jako księgowa, która na co dzień wspiera kancelarie – zarówno jednoosobowe, jak i działające w formie spółek – wiem, jak wiele zależy od dobrej organizacji na starcie. Przemyślane decyzje podjęte przy zakładaniu działalności mogą zaoszczędzić stresu i kosztów w przyszłości.
Jeśli planujesz rozpocząć własną praktykę prawniczą, w tym artykule pokażę Ci krok po kroku, jak się do tego przygotować. Przejdziemy przez wszystkie istotne etapy – od wyboru formy działalności, przez opodatkowanie i ZUS, aż po księgowość.
Jeśli masz już za sobą aplikację i zostałeś wpisany na listę adwokatów lub radców prawnych, formalnie możesz rozpocząć działalność. Zanim jednak przyjmiesz pierwszego klienta, musisz uporządkować kilka spraw organizacyjnych – a przede wszystkim zdecydować, w jakiej formie chcesz prowadzić swoją kancelarię.
Najczęściej wybieraną formą jest jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG). Rejestracja jest prosta, formalności ograniczone, a Ty masz pełną kontrolę nad firmą. To rozwiązanie idealne dla prawników, którzy chcą działać samodzielnie i elastycznie zarządzać swoim czasem.
Oprócz JDG możesz rozważyć również inne formy:
Ponieważ to jednoosobowa działalność jest najczęściej wybierana przez prawników na starcie, w dalszej części artykułu skupimy się właśnie na niej – a dokładniej na formach opodatkowania, które warto rozważyć przy JDG.
Pytanie o formę opodatkowania pada praktycznie zawsze na początku współpracy z nowym klientem. Jeżeli decydujesz się o założenie JDG, 2025 roku do wyboru masz następujące możliwości.
| Forma opodatkowania | Stawka podatku | Dla kogo? |
| Skala podatkowa | 12% (do 120 tys. zł) i 32% (powyżej 120 tys. zł) | Dla osób chcących korzystać z ulg, wspólnego rozliczenia z małżonkiem i kwoty wolnej. |
| Podatek liniowy | 19% | Opłacalny przy wyższych dochodach. Bez niektórych ulg, ale obowiązuje stała stawka. |
| Ryczałt od przychodów | 17% (wolny zawód) lub 15% (gdy zatrudniasz innych prawników) | Prosty system, bez kosztów. Dobry przy niskich wydatkach i wysokich wpływach. |
Wybór formy opodatkowania następuje podczas rejestracji firmy. Jeśli chcesz ją zmienić w kolejnym roku podatkowym, musisz zgłosić to do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągniesz pierwszy przychód w nowym roku.
Przeczytaj więcej o dostępnych formach opodatkowania w JDG w osobnym artykule: Jednoosobowa działalność gospodarcza – co musisz wiedzieć przed założeniem.
Osobny artykuł o ryczałcie dla prawników, znajdziesz tutaj: Ryczałt dla lekarza – jaka stawka obowiązuje w praktyce lekarskiej w 2025 roku?
Jeśli wybierasz JDG, działalność rejestrujesz w CEIDG – najwygodniej będzie to zrobić online. Spółki partnerskie i jawne wymagają wpisu do KRS.
Zbierz następujące informacje:
Możesz to zrobić:
Wniosek CEIDG-1 automatycznie zgłasza Cię do:
W przeciwieństwie do wielu innych branż, usługi prawnicze nie korzystają z tzw. zwolnienia podmiotowego z VAT. Oznacza to, że od początku musisz zarejestrować się jako czynny podatnik VAT – niezależnie od poziomu przychodów.
W tym celu musisz złożyć formularz VAT-R do urzędu skarbowego. Od tego momentu masz obowiązek wystawiania faktur z 23% VAT i rozliczania się cyklicznie z urzędem.
Przeczytaj więcej: VAT w kancelarii prawnej – obowiązki, zwolnienia, stawki.
To krok, o którym czasem się zapomina – a jest niezbędny. Jeśli jesteś adwokatem lub radcą prawnym, musisz poinformować odpowiednią izbę o rozpoczęciu działalności gospodarczej. Każda izba ma swoje wewnętrzne regulacje, więc warto wcześniej sprawdzić wymagania i terminy.
Zagadnienia związane z ZUS-em to jedno z częściej zadawanych pytań. Na szczęście system ulg pozwala złagodzić start działalności:
Przeczytaj więcej: ZUS dla nowych firm – z jakich ulg możesz skorzystać w 2025 roku?
Tak, prawnik prowadzący działalność gospodarczą musi mieć kasę fiskalną online od pierwszej sprzedaży usług osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej lub rolnikom ryczałtowym – niezależnie od wysokości przychodów. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy usługi są świadczone wyłącznie na odległość (np. przez telefon, e-mail), a płatność trafia w całości na rachunek bankowy prawnika. W takim przypadku kasa fiskalna nie jest wymagana.
Więcej szczegółów znajdziesz w artykule: Kasa fiskalna w kancelarii prawnej – kiedy jest obowiązkowa?
To, jaką księgowość będziesz prowadził, zależy głównie od formy działalności i wysokości przychodów.
Założenie kancelarii wiąże się z wydatkami, które trzeba dobrze zaplanować. O kosztach, które warto uwzględnić w prowadzeniu kancelarii pisałam w osobnym artykule: Koszty firmowe dla lekarza: 9 pomysłów, które mogą obniżyć Twój podatek.
Założenie kancelarii prawniczej to nie tylko krok w stronę zawodowej niezależności, ale również szereg formalności, które warto uporządkować już na początku. Dzięki temu unikniesz problemów z urzędami i zyskasz większy spokój w codziennej pracy.
Na początek wybierz odpowiednią formę działalności – najczęściej jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę partnerską. Zdecyduj o formie opodatkowania, najlepiej po konsultacji z doradcą podatkowym, który uwzględni Twoje dochody i plany rozwoju. Zarejestruj firmę w CEIDG lub KRS, zgłoś się do VAT i ZUS, pamiętając o możliwych ulgach. Zorganizuj księgowość dopasowaną do skali działalności – uproszczoną lub pełną.
Dobrze zaplanowane zaplecze finansowe i formalne to klucz do stabilnego prowadzenia kancelarii. Jeśli potrzebujesz wsparcia w tym procesie, zgłoś się do naszego biura rachunkowe. Pomożemy Ci zarówno na etapie zakładania działalności, jak i późniejszego prowadzenia księgowości.
Pobierz bezpłatne zestawienie:
i dowiedz się, jak ich uniknąć!
