Blog

25 kwietnia 2025

Jak zarządzać rozliczeniami w gabinecie psychologa? 

Zapanowanie nad rozliczeniami w gabinecie psychologa to jeden z najważniejszych obszarów prowadzenia własnej praktyki. Dotyczy to zarówno dokumentowania usług prywatnych, jak i tych świadczonych w ramach kontraktu z NFZ. Choć sprawy księgowe często są powierzane biuru rachunkowemu, warto mieć świadomość, jakie obowiązki ciążą na przedsiębiorcy i jak prawidłowo ewidencjonować sprzedaż. W zależności od tego, komu świadczysz usługi, sposób ich dokumentowania będzie się różnił.

W tym artykule pokazuję, jak psycholog może zorganizować rozliczenia, by działać legalnie, sprawnie i bez stresu.

Usługi prywatne – jak wystawiać dokumenty i ewidencjonować płatności?

Wystawianie faktur

W przypadku psychologów prowadzących działalność gospodarczą istotnym elementem rozliczeń są faktury. W zależności od tego, czy Twoi klienci to osoby prywatne, firmy, czy instytucje, możesz wystawiać faktury za usługi. Pamiętaj o kilku ważnych zasadach:

  • Faktura VAT (jeśli jesteś podatnikiem VAT): Jeśli przekroczysz limit obrotu, będziesz musiał zarejestrować się jako płatnik VAT, co wiąże się z obowiązkiem wystawiania faktur VAT. W takim przypadku musisz także odprowadzać VAT do urzędów skarbowych. Przeczytaj więcej o VAT: Co wybrać zakładając jednoosobową działalność gospodarczą: VAT, czy nie VAT?.
  • Faktura bez VAT (w przypadku braku rejestracji jako płatnik VAT): Większość psychologów w Polsce nie jest płatnikami VAT, co oznacza, że wystawiają faktury bez VAT (tzw. faktura zwolniona z VAT). Z takiego zwolnienia skorzystają psychologowie świadczący usługi opieki medycznej skierowane w kierunku profilaktyki, zachowania, ratowania, przywracania i poprawy zdrowia. Zgodnie z przepisami o VAT, usługi mogą być zwolnione z opodatkowania, zgodnie z artykułem 43 ust.1 pkt.19d
  • Wystawianie faktur za wizyty: Po każdej wizycie może być wystawiana faktura, która dokumentuje wykonanie usługi i płatność. Jednak przy dużej ilości pacjentów może to być uciążliwe i może generować dużą ilość dokumentów. Na osoby fizyczne nie musi być wystawiana faktura (chyba, że na żądanie), a płatność za wizytę zostanie odnotowana w zestawieniu sprzedaży bezrachunkowej.
  • Rejestrowanie płatności: Oprogramowanie może automatycznie przypisać płatności do odpowiednich faktur. W przypadku płatności przelewem lub kartą, system może synchronizować transakcje z kontem bankowym.
  • Raportowanie: Programy do fakturowania generują raporty miesięczne lub roczne, które pomagają w rozliczeniach podatkowych.

Warto korzystać z prostych narzędzi do wystawiania faktur online, które automatycznie generują faktury i umożliwiają ich szybkie przesyłanie do klientów.

Ewidencja ręczna

W przypadku, gdy psycholog preferuje prostsze rozwiązania, może prowadzić ręczną ewidencję sprzedaży bezrachunkowej w formie zeszytu lub tabeli. W takim przypadku powinno się zapisywać:

  • Datę płatności,
  • Imię pacjenta (lub numer referencyjny pacjenta, jeśli nie chce się ujawniać danych osobowych),
  • Kwotę płatności,
  • Formę płatności (gotówka, przelew, karta),
  • Numer faktury (jeśli wystawiona).

Taka ewidencja jest księgowana jednym zapisem, po zakończonym miesiącu.

Poniżej przykład ewidencji sprzedaży bezrachunkowej:

Obraz zawierający tekst, linia, paragonZawartość wygenerowana przez sztuczną inteligencję może być niepoprawna.

Płatności

Utrzymanie porządku w kwestii płatności to kolejny ważny element zarządzania finansami gabinetu. Pamiętaj o:

  • Ustaleniu terminu płatności: Warto ustalić jasne zasady dotyczące płatności za sesje terapeutyczne. Możesz np. określić, że klienci płacą za sesję w dniu jej wykonania lub przed sesją.
  • Wyborze metody płatności: Warto oferować różne metody płatności – gotówka, przelew bankowy, karta płatnicza, a nawet aplikacje do płatności online (np. BLIK).
    • Płatności gotówkowe – pacjent płaci bezpośrednio po wizycie.
    • Płatności przelewem bankowym – pacjent dokonuje przelewu na konto bankowe psychologa.
    • Płatności kartą lub Blik – płatność kartą lub Blik przy użyciu terminala płatniczego.
    • Płatności online – np. przelewy internetowe przez systemy płatności (PayPal, Przelewy24, i inne).

UWAGA! W przypadku płatności gotówkowej obowiązuje limit. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. z późniejszymi zmianami, zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej jest możliwe do określonej kwoty obrotu, która wynosi 20.000 zł rocznie. Oznacza to, że rozpoczynając działalność gospodarczą trzeba uwzględnić proporcjonalne przeliczenie limitu zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Jeśli działalność jest prowadzona przez część roku, limit zwolnienia (np. 20 000 zł) jest przeliczany w stosunku do liczby dni, w których działalność była prowadzona. Przekroczenie tego przeliczonego limitu obliguje do rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy fiskalnej.

Zwolnienie z obowiązku posiadania kasy fiskalnej jest możliwe w przypadku pobierania opłat w formie przelewu na rachunek bankowy. Do takiej płatności musi być prowadzona ewidencja sprzedaży, zgodnie z otrzymanymi transakcjami w sposób jednoznacznie wskazujący na przeprowadzoną czynność.

W gabinecie lekarskim kasa fiskalna jest dużym ułatwieniem w ewidencji sprzedaży. Przed lub po wizycie pacjenci płacący gotówką otrzymują paragon. Nie ma konieczności prowadzenia dodatkowej ewidencji takiej sprzedaży. Na koniec miesiąca generuje się jedynie miesięczny raport fiskalny i taki raport jest księgowany w ewidencji sprzedaży.

Przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulgi na zakup kasy fiskalnej, w wysokości 90% wartości zakupu kasy. Jednak nie więcej niż 700 zł.

Przeczytaj więcej: Czy psycholog musi mieć kasę fiskalną?

Usługi w ramach kontraktu z NFZ

Współpraca z NFZ (Narodowy Fundusz Zdrowia) w kontekście pracy psychologa wiąże się z kilkoma procedurami i formalnościami, które należy spełnić, aby poprawnie wystawić fakturę 

i otrzymać zapłatę za świadczoną usługę. Kontrakt z NFZ jest na określoną ilość sesji terapeutycznych w określonym czasie. Niewykonania mogą być rozliczane, za które psychologowie mogą otrzymać dodatkowe fundusze.

Obraz zawierający tekst, zrzut ekranu, Czcionka, numerZawartość wygenerowana przez sztuczną inteligencję może być niepoprawna.

Po podpisaniu umowy z NFZ i rozpoczęciu świadczenia usług, należy pamiętać o kilku kluczowych elementach związanych z rozliczeniem pacjenta:

Dokumentacja medyczna pacjentów: Musisz prowadzić odpowiednią dokumentację, aby udokumentować wykonanie usługi w danym dniu, a także dane pacjenta, szczegóły terapii czy konsultacji. Dokumentacja musi być prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami:

Obraz zawierający tekst, Czcionka, zrzut ekranu, designZawartość wygenerowana przez sztuczną inteligencję może być niepoprawna.

Faktura do NFZ: Na koniec każdego miesiąca musisz wystawić odpowiednią fakturę, która będzie zawierać wszystkie świadczenia zrealizowane w danym okresie rozliczeniowym. Faktura ta musi być zgodna z wymaganiami NFZ.

Przykład faktury za świadczenia realizowane w ramach umowy 

Obraz zawierający tekst, zrzut ekranu, Równolegle, numerZawartość wygenerowana przez sztuczną inteligencję może być niepoprawna.

Pod koniec okresu rozliczeniowego przeprowadza się liczenie punktów NFZ za przeprowadzone usługi, np. sesje indywidualne z kodem 94.39. przeliczamy na punkty, a te punkty mnożymy stawką danego świadczenia. Stawki ustala NFZ.

Przykładowe kody stosowane w gabinetach psychologicznych:

  • 94.08 Testy/ocena psychologiczna – inna 
  • 94.335 Trening autogenny 
  • 94.336 Terapia behawioralno-relaksacyjna – inne formy 
  • 94.36 Psychoterapia w formie zabaw 
  • 94.37 Psychoterapia integrująca 
  • 94.39 Psychoterapia indywidualna – inne 
  • 94.44 Terapia grupowa – inne 
  • 94.49 Inne poradnictwo

Weryfikacja realizacji usług: NFZ może przeprowadzać kontrole i audyty, aby upewnić się, że usługi zostały wykonane zgodnie z umową. W związku z tym musisz archiwizować dokumentację pacjentów (np. kartę pacjenta, dokumentację przebiegu terapii, potwierdzenia wykonania usług). Audyty NFZ przeprowadzane są przynajmniej raz w roku, a czasami nawet częściej. Audyty są zapowiadane.

Obraz zawierający tekst, zrzut ekranu, Czcionka, numerZawartość wygenerowana przez sztuczną inteligencję może być niepoprawna.

Podsumowanie

Rozliczanie pacjentów z NFZ w gabinecie psychologa wymaga spełnienia pewnych formalności, takich jak podpisanie umowy z NFZ, spełnianie kryteriów dotyczących świadczeń, prowadzenie dokładnej dokumentacji medycznej oraz regularne wystawianie faktur za świadczone usługi. Choć proces ten może wiązać się z dodatkowymi obowiązkami administracyjnymi i niższymi stawkami, daje szansę dotarcia do pacjentów, którzy nie mają dostępu do usług prywatnych.

Indywidualna prywatna praktyka lekarska jest najprostszym sposobem na prowadzenie działalności medycznej. Swoboda przyjmowania pacjentów, ustalania cennika, dyspozycyjności jest kluczową decyzją podejmowaną przez psychologów, decydujących się na własna działalność. Regularne monitorowanie przychodów i wydatków pozwala na utrzymanie kontroli nad finansami gabinetu. Możesz to robić poprzez:

  • Comiesięczne raporty finansowe: Śledź miesięczne przychody i wydatki, aby móc kontrolować, jak Twoja działalność się rozwija. Programy do księgowości online zazwyczaj generują raporty z takich danych.
  • Analizę rentowności: Na podstawie raportów możesz ocenić, które usługi są najbardziej opłacalne i gdzie warto wprowadzić zmiany (np. podnieść ceny, zmienić strategię marketingową).
  • Planowanie budżetu: Zaplanuj swoje wydatki i oszczędności na przyszłość, aby lepiej zarządzać finansami i mieć odpowiednią poduszkę finansową na wypadek mniej rentownych okresów.

Pobierz bezpłatne zestawienie:

16 najgorszych błędów przy zakładaniu JDG

i dowiedz się, jak ich uniknąć!

Sprawdź, jak różnice w podatkach, składkach ZUS i kosztach księgowości wpływają na start Twojej działalności.

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Pobierz bezpłatną ulotkę:

16 rzeczy, które warto przemyśleć przed założeniem działalności

..abyś mógł dobrze przygotować się na start swojej firmy.

Sprawdź, jak dobrze przygotować się do startu swojej firmy, by uniknąć niespodzianek i kosztownych błędów!

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Najpopularniejsze Artykuły

  • Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Czytaj
  • Składki ZUS na ryczałcie w 2025 roku – ile zapłacisz?

    Czytaj
  • Jak wypełnić PIT-38 przy rozliczaniu kryptowalut?

    Czytaj

Czytaj więcej

  • 28 kwietnia 2025
    Psycholog

    Ile zaoszczędzi psycholog przechodząc z etatu na JDG?

    Prowadzenie gabinetu psychologicznego w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) to coraz częstszy wybór wśród specjalistów, którzy...

    Czytaj
  • 25 kwietnia 2025
    Psycholog

    Jak zarządzać rozliczeniami w gabinecie psychologa? 

    Zapanowanie nad rozliczeniami w gabinecie psychologa to jeden z najważniejszych obszarów prowadzenia własnej praktyki. Dotyczy to zarówno...

    Czytaj
  • 27 stycznia 2025
    Psycholog

    Praca zdalna psychologa – co można rozliczyć w firmowych kosztach?

    Praca zdalna w branży psychologicznej staje się coraz bardziej popularna. Konsultacje online, sesje terapeutyczne prowadzone przez wideokonferencje oraz...

    Czytaj
  • 26 stycznia 2025
    Psycholog

    Czy psycholog może rozliczyć koszty podróży służbowej w działalności gospodarczej?

    W ramach prowadzenia działalności gospodarczej psychologowie często podejmują różnorodne działania wymagające podróży. Może to być udział...

    Czytaj
  • 25 stycznia 2025
    Psycholog

    Psycholog dziecięcy – jakie wydatki może rozliczyć w firmowych kosztach?

    Prowadzenie działalności gospodarczej jako psycholog dziecięcy wiąże się z wieloma kosztami, które mogą być odliczane od przychodu w celu...

    Czytaj
  • 24 stycznia 2025
    Psycholog

    Czy psycholog może współpracować z różnymi placówkami i prowadzić własny gabinet?

    Psychologowie coraz częściej podejmują współpracę z wieloma placówkami, poradniami czy szpitalami, jednocześnie prowadząc własną praktykę...

    Czytaj
  • 23 stycznia 2025
    Psycholog

    Czy superwizję można rozliczyć w firmowych kosztach psychologa?

    Superwizja to jeden z kluczowych elementów pracy psychologa i psychoterapeuty. Polega na korzystaniu z wiedzy i doświadczenia bardziej...

    Czytaj
  • 22 stycznia 2025
    Psycholog

    Czy psycholog może rozliczyć w kosztach 4-letnie studia?

    Jako psycholog prowadzący działalność gospodarczą, masz możliwość rozliczenia wielu kosztów związanych z rozwojem zawodowym w firmowych...

    Czytaj
  • 21 stycznia 2025
    Psycholog

    Czy psycholog może sprzedawać swoje e-booki 

    W dobie cyfryzacji coraz więcej psychologów decyduje się na sprzedaż własnych e-booków, które mogą zawierać porady, techniki terapeutyczne czy...

    Czytaj
  • 20 stycznia 2025
    Psycholog

    Jakie koszty może odliczyć psycholog?

    Jeśli jesteś psychologiem prowadzącym własną działalność gospodarczą lub dopiero planujesz jej założenie, zapewne zastanawiasz się, jakie wydatki...

    Czytaj