Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się z wieloma wyzwaniami, w tym także z koniecznością zabezpieczenia się na wypadek choroby. Zwolnienie lekarskie, czyli L4, daje przedsiębiorcom możliwość skorzystania z zasiłku chorobowego, który może stanowić wsparcie finansowe podczas niezdolności do pracy. W artykule omawiam, jak działa zasiłek chorobowy na JDG, jakie warunki trzeba spełnić, jak wygląda proces jego wypłaty oraz jakie są ograniczenia dotyczące prowadzenia firmy podczas L4.
Aby otrzymać zasiłek chorobowy jako przedsiębiorca, musisz spełnić kilka warunków:
Wysokość zasiłku chorobowego dla przedsiębiorców jest obliczana na podstawie średniej podstawy wymiaru składek z ostatnich 12 miesięcy, pomniejszonej o wskaźnik w wysokości 13,71%. Zasiłek wynosi 80% tej kwoty (100% dla kobiet w ciąży), a za każdy dzień zwolnienia lekarskiego przysługuje 1/30 wyliczonej kwoty.
Jeśli płacisz małe składki ZUS, czyli korzystasz z ZUS-u preferencyjnego, to do wyliczenia zasiłku ZUS bierze pod uwagę średnią podstawę wymiaru składek za ostatni rok. Dla roku 2025 przyjmujemy następujące wartości:
Aby obliczyć wysokość dziennego zasiłku chorobowego, otrzymaną kwotę należy podzielić przez 30:
Jeśli płacisz pełne składki ZUS, czyli korzystasz z dużego ZUS-u, to do wyliczenia zasiłku ZUS bierze pod uwagę średnią podstawę wymiaru składek za ostatni rok. Dla roku 2025 przyjmujemy następujące wartości:
Aby obliczyć wysokość dziennego zasiłku chorobowego, otrzymaną kwotę należy podzielić przez 30:
Poza zasiłkiem chorobowym możesz dodatkowo obniżyć składki społeczne ZUS za czas choroby (to dodatkowa oszczędność). ZUS nie dokona takiej korekty automatycznie, powinieneś samodzielnie o tym pamiętać, lub skorzystać z pomocy księgowego. Obniżeniu nie ulega jednak składka na ubezpieczenie zdrowotne.
W deklaracji ZUS DRA za czas choroby wyliczasz nową podstawę od której zapłacisz następnie składki społeczne tj. pomniejszone o czas L4. Podaję wzór jak to zrobić:
Przykład dla dużego ZUS w 2025 r. i 16 dni przebywania na L4.
Czyli: “standardowa” podstawa składek społecznych wynosiła 5203,80 zł, a “nowa” podstawa po odliczeniu dni choroby: 2428,44 zł.
Zwolnienie lekarskie oznacza czasową niezdolność do pracy, dlatego w czasie jego trwania przedsiębiorca nie może wykonywać działalności zarobkowej ani czynności związanych z prowadzeniem firmy.
Zakaz ten dotyczy wszystkich form pracy, w tym:
Wyjątkiem mogą być sytuacje, kiedy prowadzisz sprzedaż w sposób zautomatyzowany i faktury wystawiają się bez Twojego udziału np. sklep online.
Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i zatrudniasz pracowników, mogą oni kontynuować pracę i wykonywać czynności niezbędne do funkcjonowania firmy. Jednak sam przedsiębiorca nie może podejmować żadnych działań zarobkowych.
ZUS ma prawo przeprowadzać kontrole, aby sprawdzić, czy przedsiębiorca korzysta z L4 zgodnie z jego przeznaczeniem. Od stycznia 2025 roku inspektorzy ZUS mają dodatkowe uprawnienia, które umożliwiają:
W razie stwierdzenia, że przedsiębiorca pracował w czasie zwolnienia, ZUS może cofnąć prawo do zasiłku chorobowego i zażądać jego zwrotu.
Bądź ostrożny na L4 – ZUS patrzy. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i jesteś na zwolnieniu lekarskim, unikaj świadczenia usług – nawet zdalnie z domu. To samo dotyczy sytuacji, gdy pracujesz na etacie lub umowie zleceniu i masz L4 z tej pracy – wtedy powinieneś wstrzymać się z wykonywaniem usług w ramach działalności.
Czego jeszcze lepiej unikać?
ZUS wie więcej, niż myślisz. ZUS coraz częściej sprawdza profile na Facebooku i innych mediach społecznościowych. Zdjęcia, filmy z wyjazdów czy aktywności niezgodnych z zaleceniami lekarskimi mogą stać się dowodem w postępowaniu.
Jeśli ZUS wykryje, że podczas zwolnienia lekarskiego wykonywałeś pracę, czekają Cię konsekwencje finansowe:
Jak prowadzić firmę na L4 i uniknąć problemów? Masz 4 opcje.
L4 na działalności gospodarczej jest istotnym świadczeniem, które pozwala przedsiębiorcom na otrzymanie wsparcia finansowego w razie choroby. Aby uzyskać zasiłek chorobowy, konieczne jest opłacanie dobrowolnej składki chorobowej przez co najmniej 90 dni, brak zaległości w ZUS oraz złożenie formularza Z-3b.
Warto pamiętać, że zwolnienie lekarskie nie jest równoznaczne z automatyczną wypłatą zasiłku – konieczne jest dopełnienie formalności. Przedsiębiorcy nie mogą wykonywać pracy zarobkowej podczas L4, a ZUS ma prawo kontrolować, czy zwolnienie nie jest wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem.
Szukasz księgowej, która zajmie się Twoimi rozliczeniami i w razie potrzeby złoży odpowiednie wnioski do ZUS? Sprawdź naszą ofertę.
Pobierz bezpłatne zestawienie:
i dowiedz się, jak ich uniknąć!
