Autor artykułu

Monika Salawa

Polskie prawo podatkowe preferencyjnie traktuje niektóre źródła przychodów. Przykładem jest
umowa o dzieło, co do której ustawodawca dopuścił w pewnych warunkach stosowanie 50% kosztów
uzyskania. Dzięki temu, zobowiązania podatkowe z jej tytułu ulegają znacznemu obniżeniu. Czy jednak
dotyczy to każdej umowy tego rodzaju?

Co to jest umowa o dzieło?

Umowa o dzieło regulowana jest przez przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nimi, polega ona na tym,
że przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do
zapłaty wynagrodzenia (art. 627).

Umowa o dzieło należy do tzw. umów rezultatu, co oznacza, że jej ostatecznym wynikiem powinno być powstanie określonego w umowie końcowego wyniku (rezultatu) pracy osoby, która przyjęła zamówienie. Jest ona jedną z najczęściej stosowanych prawnych form zatrudnienia.

Kiedy do umowy o dzieło można stosować 50% koszty uzyskania przychodu?

Musisz wiedzieć, że nie do każdej umowy o dzieło można stosować 50% koszty uzyskania przychodu.
Wynika to wprost z ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U.
z 2024 r., poz. 226 z późn. zm.). Zgodnie z nią, jest to dopuszczalne jedynie wtedy, gdy jest ona związana
z:
– zapłatą twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego, wzoru zdobniczego czy znaku towarowego,
– opłatą licencyjną za przeniesienie prawa własności wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego, wzoru zdobniczego czy znaku towarowego, otrzymaną w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
– korzystaniem przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w
rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami (art. 22 ust. 9 pkt 1-3).

To ostatnie stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:

• działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu,
• inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego,
• muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier
  komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa
  artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa,
• działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w
  dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki,
• produkcji audialnej i audiowizualnej,
• działalności publicystycznej,
• działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej,
  edukacyjnej oraz wydawniczej,
• działalności konserwatorskiej,
• prawa zależnego do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia,
• działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-
  dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej (art. 22 ust. 9b).

Musisz pamiętać, że łączne 50% koszty uzyskania przychodów w roku podatkowym, ze wskazanych
wyżej tytułów, nie mogą przekraczać kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali
podatkowej, czyli 120 000zł (art. 22 ust. 9a).

Stosowanie aż 50% kosztów uzyskania przychodów jest bardzo korzystne dla podatnika. Powoduje to
bowiem bardzo poważne obniżenie podstawy opodatkowania i w efekcie samego podatku dochodowego
do zapłaty.

Jakie podatki od umowy o dzieło z 50% kosztami uzyskania przychodu?

Od umowy o dzieło z 50% kosztami uzyskania przychodu nie pobiera się żadnych składek z tytułu
ubezpieczenia społecznego oraz zdrowotnego.

Do zapłaty pozostaje jedynie podatek dochodowy od osób fizycznych według odpowiedniej skali podatkowej (PIT), a więc 12 – 32% (art. 27 ust. 1).

Jak to wygląda?
Zamawiający wykonanie dzieła jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy według
stawki 12%. Na wniosek osoby wykonującej dzieło może on pobrać podatek w wysokości 32%.

Podstawę obliczenia podatku stanowi przychód z tytułu umowy o dzieło pomniejszony o opisane powyżej
50% kosztów uzyskania przychodu.

Zaliczkę na podatek dochodowy płatnik przekazuje do urzędu skarbowego do dwudziestego dnia
kolejnego miesiąca.