Blog

27 września 2024

Kody GTU na fakturze – czym są i kto musi je stosować?

Czy słyszałeś o kodach GTU? Wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy, że mają obowiązek ich stosowania. Tymczasem kody GTU to kluczowy element w systemie rozliczeń VAT, wprowadzony w ramach zmian przepisów podatkowych. Niewłaściwe stosowanie kodów GTU może prowadzić do problemów podczas kontroli skarbowych, dlatego warto wiedzieć, czym są, kogo dotyczą i jak je poprawnie wprowadzać. W tym artykule znajdziesz wszystkie najważniejsze informacje na temat kodów GTU. Zapraszam do lektury!

Co to są kody GTU?

Kody GTU (Grupy Towarowo-Usługowe) to specjalne oznaczenia przypisywane określonym kategoriom towarów i usług, które muszą być uwzględnione w plikach JPK_VAT (Jednolity Plik Kontrolny). System ten został wprowadzony, aby zwiększyć kontrolę nad transakcjami i uszczelnić system podatkowy.

Od 1 października 2020 roku wszyscy podatnicy VAT są zobowiązani do stosowania kodów GTU w przypadku sprzedaży towarów lub usług z wyznaczonych kategorii. Co ważne, obowiązek ten nie dotyczy samej faktury, a jedynie raportowania w JPK_VAT, który przedsiębiorcy przesyłają do urzędów skarbowych.

Kto musi stosować kody GTU?

Kody GTU muszą być stosowane przez przedsiębiorców będących podatnikami VAT, którzy sprzedają towary lub świadczą usługi z 13 określonych grup.

Nie musisz martwić się kodami GTU, jeśli:

  • Jesteś zwolniony z VAT (np. ze względu na niskie obroty).
  • Twoje towary lub usługi nie należą do grup objętych obowiązkiem stosowania kodów GTU.

Jeśli jednak jesteś VAT-owcem i Twoja działalność obejmuje kategorie objęte kodami GTU, musisz je stosować, aby uniknąć problemów z urzędem skarbowym.

Jakie towary i usługi muszą być oznaczane?

Kody GTU (Grupy Towarowo-Usługowe) obejmują 13 grup towarów i usług, które muszą być odpowiednio oznaczone w ewidencji VAT. Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje dotyczące każdego z kodów GTU oraz przykładów towarów i usług, które pod nie podlegają:

GTU_01 – Napoje alkoholowe

Dotyczy dostawy napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa, a także napojów będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (kody CN od 2203 do 2208).

GTU_02 – Paliwa i biopaliwa ciekłe

Obejmuje m.in. benzyny lotnicze i silnikowe, oleje napędowe, paliwa typu benzyny do silników odrzutowych, nafty do silników odrzutowych, a także biopaliwa ciekłe.

GTU_03 – Oleje opałowe, smarowe i preparaty smarowe

Dotyczy m.in. olejów opałowych nieobjętych kodem GTU_02, olejów smarowych, pozostałych olejów oraz preparatów smarowych (np. oleje smarowe – CN 2710 20 90).

GTU_04 – Wyroby tytoniowe i płyny do papierosów elektronicznych

Obejmuje wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyny do papierosów elektronicznych oraz tzw. wyroby nowatorskie, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym.

GTU_05 – Odpady

Dotyczy wyłącznie odpadów określonych w pozycjach 79–91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT, takich jak odpady szklane, papierowe, gumowe czy z tworzyw sztucznych.

GTU_06 – Urządzenia elektroniczne oraz ich części

Obejmuje m.in. telefony komórkowe, konsole do gier wideo (bez części i akcesoriów), aparaty fotograficzne cyfrowe, kamery cyfrowe oraz folię typu stretch (zgodnie z poz. 9 załącznika nr 15 do ustawy o VAT).

GTU_07 – Pojazdy i części samochodowe

Dotyczy pojazdów i ich części, w tym ciągników (rolniczych, gąsienicowych), samochodów osobowych oraz pojazdów silnikowych do przewozu 10 lub więcej osób (kody CN od 8701 do 8708).

GTU_08 – Metale szlachetne i nieszlachetne

Obejmuje m.in. złoto, srebro oraz inne metale szlachetne i nieszlachetne wskazane w załącznikach nr 12 i nr 15 do ustawy o VAT.

GTU_09 – Produkty lecznicze i wyroby medyczne

Dotyczy produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, które podlegają obowiązkowi zgłoszenia na podstawie art. 37av ust. 1 ustawy – Prawo farmaceutyczne.

GTU_10 – Nieruchomości

Obejmuje dostawę budynków, budowli, gruntów oraz ich części, a także udziałów w prawach własności do nieruchomości (zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

GTU_11 – Uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych

Dotyczy świadczenia usług związanych z przenoszeniem uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na podstawie przepisów o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

GTU_12 – Usługi niematerialne

Obejmuje szeroki zakres usług o charakterze niematerialnym, takich jak:

  • doradztwo prawne i podatkowe,
  • usługi zarządcze, księgowe, audytorskie, marketingowe i reklamowe,
  • badania naukowe, badania rynku, edukacja pozaszkolna oraz prace rozwojowe.

GTU_13 – Usługi transportowe i magazynowe

Dotyczy usług w zakresie transportu drogowego towarów, przesyłek pocztowych, przeprowadzek oraz gospodarki magazynowej (zgodnie z PKWiU 49.4, 52.1).

Gdzie umieszcza się kody GTU?

Kody GTU nie muszą być widoczne na samej fakturze – ani na wersji PDF, ani na wydrukowanej kopii. Ważne jest jednak, aby były one zapisane w strukturze pliku faktury, ponieważ informacje te są niezbędne do prawidłowego wypełnienia pliku JPK_VAT.

Większość programów do fakturowania automatycznie umożliwia dodanie kodów GTU do faktur, co ułatwia spełnienie tego obowiązku. Kody te są następnie przenoszone do pliku JPK_VAT, który należy składać co miesiąc lub co kwartał do Urzędu Skarbowego.

kody gtu na fakturze

Jak stosować kody GTU?

Stosowanie kodów GTU nie jest skomplikowane, zwłaszcza jeśli korzystasz z odpowiedniego oprogramowania księgowego. Oto kilka wskazówek, jak poprawnie stosować te oznaczenia:

  • Zidentyfikuj swoje produkty i usługi:
    Sprawdź, czy sprzedajesz towary lub świadczysz usługi objęte obowiązkiem GTU. W tym celu zapoznaj się z listą grup towarowo-usługowych (GTU) i przyporządkuj odpowiedni kod do swoich produktów lub usług.
  • Skorzystaj z odpowiedniego programu do fakturowania:
    Większość nowoczesnych programów księgowych automatycznie obsługuje kody GTU. Wystarczy, że przy konfiguracji towaru lub usługi przypiszesz odpowiedni kod GTU – program zadba o to, aby kod został prawidłowo uwzględniony w pliku JPK_VAT.
  • Przesyłaj pliki JPK_VAT do urzędu skarbowego:
    Pamiętaj, aby co miesiąc lub co kwartał (w zależności od wybranej formy rozliczeń) przesyłać plik JPK_VAT do urzędu skarbowego. W pliku tym muszą znaleźć się poprawne kody GTU dla odpowiednich transakcji.

Czego unikać przy stosowaniu kodów GTU?

  • Brak kodów GTU w pliku JPK_VAT: Jeśli zapomnisz oznaczyć transakcje, które tego wymagają, możesz narazić się na konsekwencje podatkowe.
  • Błędne przypisanie kodów: Pamiętaj, że niewłaściwe przypisanie kodu GTU może być uznane za błąd, a w konsekwencji – skutkować karą administracyjną.

Najczęściej zadawane pytania o kody GTU

Co jeszcze warto wiedzieć?

Kody GTU to tylko jedna część obowiązkowych oznaczeń w plikach JPK_VAT. Oprócz nich istnieją także kody dotyczące transakcji, które obejmują inne aspekty Twojej działalności. To odrębna kategoria, o której również warto wiedzieć, aby uniknąć nieprawidłowości w raportowaniu do urzędu skarbowego.

Podsumowując, jeśli jesteś podatnikiem VAT i Twoje produkty lub usługi należą do kategorii objętych kodami GTU, masz obowiązek ich stosowania. Sprawdź, czy Twoje oprogramowanie do fakturowania obsługuje te kody i upewnij się, że są one poprawnie uwzględniane w plikach JPK_VAT.

Nie zapominaj, że świadomość przepisów i ich właściwe stosowanie to klucz do spokojnego prowadzenia biznesu!

Pobierz bezpłatne zestawienie:

16 najgorszych błędów przy zakładaniu JDG

i dowiedz się, jak ich uniknąć!

Pobierz bezpłatne zestawienie:

7 pułapek samozatrudnienia

Pobierz bezpłatną ulotkę:

6 rzeczy, które powinieneś sprawdzić przed rejestracją do VAT

Pobierz bezpłatną ulotkę:

16 rzeczy, które warto przemyśleć przed założeniem działalności

Pobierz bezpłatną ulotkę:

12 sposobów na niższy ZUS na JDG

Pobierz bezpłatną ulotkę:

Nowa firma? Przewodnik 2025 r.

Najpopularniejsze Artykuły

  • Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Czytaj
  • Składki ZUS na ryczałcie w 2025 roku – ile zapłacisz?

    Czytaj
  • Mały ZUS Plus 2025 – wszystko, co musisz wiedzieć

    Czytaj

Czytaj więcej

  • 23 czerwca 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Abonament RTV i ZAiKS za telewizor i radio w firmie – co musisz wiedzieć?

    Jeśli w Twojej firmie znajduje się radio lub telewizor – nawet w poczekalni dla klientów albo samochodzie służbowym – musisz liczyć się...

    Czytaj
  • 22 czerwca 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Dwa samochody i dwa laptopy w jednoosobowej działalności gospodarczej – czy to możliwe?

    Czy zdarzyło Ci się zastanawiać, czy jako właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej możesz rozliczać dwa samochody albo dwa laptopy? Pytanie...

    Czytaj
  • 2 czerwca 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Uznanie umowy B2B za umowę o pracę – co grozi za pozorne samozatrudnienie?

    Coraz więcej osób wybiera współpracę w modelu B2B. Daje to większe dochody, elastyczność i kontrolę nad swoim czasem. Ale uwaga – nie...

    Czytaj
  • 9 kwietnia 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Umowa B2B – na czym polega i na co zwrócić uwagę?

    Coraz więcej specjalistów, zarówno z branży IT, jak i inżynierii, marketingu czy finansów, rezygnuje z etatu na rzecz prowadzenia własnej...

    Czytaj
  • 8 kwietnia 2025
    Samozatrudniony, B2B

    B2B a ulga na start – jak działa i kto może z niej skorzystać?

    Przejście na współpracę w modelu B2B oznacza konieczność założenia działalności – najczęściej jednoosobowej działalności gospodarczej....

    Czytaj
  • 7 kwietnia 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Przejście z umowy zlecenie na B2B u tego samego pracodawcy

    Przejście z umowy zlecenie na współpracę w modelu B2B (business-to-business) staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem w Polsce. Dla...

    Czytaj
  • 4 kwietnia 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Stawka ryczałtu dla usług w modelu B2B – jak działa i jakie są zasady?

    Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona forma opodatkowania działalności gospodarczej, w której podatek płacony jest od przychodu –...

    Czytaj
  • 3 kwietnia 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Jak negocjować wynagrodzenie na B2B?

    Negocjowanie wynagrodzenia w modelu B2B (business-to-business) różni się od rozmów o pensji na umowie o pracę. Jako przedsiębiorca, musisz...

    Czytaj
  • 2 kwietnia 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Współpraca B2B  – co model B2B oznacza w praktyce? 

    Model B2B (business-to-business) to forma współpracy pomiędzy firmami, w której jedna strona dostarcza drugiej produkty lub usługi w ramach umowy...

    Czytaj
  • 1 kwietnia 2025
    Samozatrudniony, B2B

    Odpowiedzialność na umowie B2B a umowie o pracę – co warto wiedzieć?

    Jeśli zastanawiasz się nad różnicami w odpowiedzialności między umową o pracę a prowadzeniem działalności gospodarczej, ten artykuł...

    Czytaj