Kontrola podatkowa to procedura, podczas której organy skarbowe weryfikują, czy przedsiębiorca prawidłowo rozlicza swoje zobowiązania wobec fiskusa. Dla prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą oznacza to obowiązek starannego prowadzenia księgowości, przechowywania dokumentów oraz rzetelnego wypełniania obowiązków podatkowych.
W tym artykule znajdziesz szczegółowe informacje o tym, czym jest kontrola podatkowa, jak wygląda jej przebieg, jakie są Twoje prawa, jak się do niej przygotować i jak uniknąć najczęstszych problemów.
Kontrola podatkowa polega na sprawdzeniu, czy Twoje rozliczenia z fiskusem są zgodne z przepisami. Obejmuje m.in. weryfikację poprawności wyliczeń podatku dochodowego (PIT), podatku VAT, a także innych danin publicznoprawnych, które dotyczą Twojej działalności.
Najczęściej kontrola jest prowadzona przez Urząd Skarbowy, ale w określonych przypadkach mogą się nią zająć również inne instytucje, jak Izba Administracji Skarbowej, Urząd Celno-Skarbowy czy nawet Centralne Biuro Antykorupcyjne. Może być wyrywkowa (losowa) albo wszczęta z powodu podejrzenia nieprawidłowości.
Nie każda kontrola podatkowa wygląda tak samo – różnią się zarówno celami, jak i zakresem działania:
Nie każda kontrola jest efektem nieprawidłowości – wiele z nich odbywa się rutynowo. Jednak istnieją konkretne sytuacje, które zwiększają ryzyko wizyty urzędników.
Przede wszystkim na celowniku znajdują się przedsiębiorcy, u których pojawiają się rozbieżności między złożonymi deklaracjami a rzeczywistą działalnością. Błędy w rozliczeniach VAT lub PIT, brak korekt w razie oczywistych pomyłek, a także składanie deklaracji niezgodnych z obiektywnymi danymi – to typowe sygnały alarmowe dla urzędów.
Drugim powodem może być udział w transakcjach z firmami podejrzanymi o wyłudzenia podatkowe. Organy podatkowe monitorują również sytuacje, w których przedsiębiorca wykazuje nadmiernie wysokie odliczenia lub zaniżone dochody.
Do kontroli mogą doprowadzić również doniesienia od innych instytucji – ZUS, banków czy innych organów administracyjnych. Czasem kontrola jest zupełnie losowa i ma na celu sprawdzenie zgodności z przepisami bez wcześniejszych sygnałów o nieprawidłowościach.
Przeczytaj również: Kontrola podatkowa: Kiedy jest zapowiedziana, a kiedy może być niespodziewana?
Kontrola podatkowa składa się z kilku etapów:
Aby przygotować się do kontroli podatkowej, należy zadbać o odpowiednią organizację dokumentacji księgowej. Oto lista dokumentów, które mogą być wymagane przez kontrolera:
Wielu przedsiębiorców obawia się kontroli, nie zdając sobie sprawy z przysługujących im praw. A te są jasno określone i warto z nich korzystać.
Masz prawo do pełnej informacji – urząd ma obowiązek poinformować Cię o zakresie i celu kontroli. Masz też prawo zadawać pytania i uzyskać wyjaśnienia.
Masz prawo do obrony – możesz przedstawiać swoje stanowisko, argumentować decyzje podatkowe i przedstawiać dokumenty na swoją korzyść.
Masz prawo do obecności podczas kontroli – a także do obecności pełnomocnika, np. doradcy podatkowego. Kontrola nie może być prowadzona bez Twojej wiedzy i zgody (poza określonymi wyjątkami).
Masz prawo wglądu w dokumentację – oraz składania zastrzeżeń do treści protokołu. To ważny etap – zanim organ podejmie decyzję, masz szansę przedstawić swoje uwagi.
Choć kontrola może się zdarzyć każdemu, są sposoby, aby zminimalizować ryzyko negatywnych konsekwencji.
Przede wszystkim warto prowadzić rzetelną księgowość. Staranność w wystawianiu i archiwizowaniu dokumentów, numeracja faktur, uporządkowana ewidencja – to podstawa. Regularność w składaniu deklaracji i płaceniu podatków również działa na Twoją korzyść.
Jeśli Twój obecny księgowy popełnia błędy w rozliczeniach lub nie składa deklaracji w terminie, niestety naraża Cię na poważne konsekwencje — w tym na kontrolę podatkową. Takie sytuacje nie tylko generują stres, ale mogą też prowadzić do niepotrzebnych kosztów i problemów z urzędami. Jeżeli właśnie zmagasz się z takim problemem, nie zostawiaj tego na później. Skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy – pomożemy Ci uporządkować sytuację i przejąć obowiązki księgowe z należytą starannością.
Dodatkowo należy uważnie śledzić zmiany w przepisach, szczególnie dotyczących VAT czy transakcji zagranicznych. Jeśli masz wątpliwości – skonsultuj się z doradcą podatkowym lub księgowym. Takie konsultacje często pozwalają uniknąć poważnych problemów.
Jeśli organ podatkowy wyda decyzję o dopłacie podatku, odsetkach lub karach, nie jesteś bezradny.
Masz prawo złożyć odwołanie – w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji. Odwołanie należy przygotować na piśmie, wskazując konkretne argumenty oraz – jeśli to możliwe – załączając dokumenty potwierdzające Twoje racje.
Jeżeli decyzja się uprawomocni, trzeba uregulować zobowiązania. W przypadku wysokich kwot, możesz skontaktować się z księgowym i sprawdzić, czy nie istnieje możliwość rozłożenia płatności na raty lub odroczenia terminu.
Z danych za 2025 rok wynika, że organy podatkowe skupiają się głównie na:
W tym roku pojawiło się kilka istotnych zmian, które wpływają również na sposób przeprowadzania kontroli.
Obowiązuje system e-Doręczeń, który umożliwia urzędom doręczanie pism drogą elektroniczną – ważne, by sprawdzać skrzynkę ePUAP i dokładnie czytać komunikaty, jakie otrzymujemy z e-Urząd Skarbowy na maila.
Dodatkowo co roku zmieniają się: wysokość składek ZUS, kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, czy progi księgowe – część JDG może być zobowiązana do prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych, zamiast stosowania uproszczonej ewidencji.
Planowane jest wprowadzenie obowiązku miesięcznego przesyłania JPK_CIT dla podatników CIT, co zwiększa bieżący nadzór nad rozliczeniami oraz wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur.
Chcesz być na bieżąco ze zmianami w przepisach, aby uniknąć strat i korzystać z nowych możliwości? Zapisz się do newslettera, aby nie przegapić ważnych terminów i poznać ciekawostki księgowe.
Nie. Kontrole podatkowe zdarzają się rzadko i najczęściej dotyczą konkretnych przesłanek. Jeśli współpracujesz z profesjonalnym biurem rachunkowym, to ono przejmuje na siebie większość obowiązków – zarówno kontakt z urzędami, jak i organizację dokumentów.
Co więcej, możesz zgłosić adres biura jako miejsce przechowywania dokumentacji księgowej – wówczas to właśnie tam będzie odbywać się kontrola, a nie w Twoim domu. Jeśli Twoje biuro rachunkowe nie oferuje możliwości zgłoszenia swojego adresu jako miejsca przeprowadzania kontroli podatkowej, warto się nad tym poważnie zastanowić.
Nie każdy przedsiębiorca chce, aby urzędnicy pukali do drzwi jego domu, mieszkania czy siedziby firmy. I słusznie — taka sytuacja potrafi być stresująca i dezorganizująca codzienną pracę.
Jeśli zależy Ci na dyskrecji i komforcie w razie ewentualnej kontroli, skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy. Przejmiemy ten obowiązek i zadbamy o Twoje bezpieczeństwo formalne.
Kontrola podatkowa to element funkcjonowania każdego systemu podatkowego – nie musi być powodem do stresu, jeśli prowadzisz swoją działalność zgodnie z przepisami. Kluczem do spokoju jest dobra organizacja dokumentów, terminowość oraz stała współpraca z księgową.
Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoje rozliczenia są poprawne i dobrze przygotowane na ewentualną kontrolę, skontaktuj się z biurem rachunkowym. Profesjonalna księgowość to najskuteczniejszy sposób, by uniknąć niepotrzebnych problemów.
Pobierz bezpłatne zestawienie:
i dowiedz się, jak ich uniknąć!
Sprawdź, jak różnice w podatkach, składkach ZUS i kosztach księgowości wpływają na start Twojej działalności.
Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!
Pobierz bezpłatną ulotkę:
..abyś mógł dobrze przygotować się na start swojej firmy.
Sprawdź, jak dobrze przygotować się do startu swojej firmy, by uniknąć niespodzianek i kosztownych błędów!
Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!
