Handel kryptowalutami zyskuje na popularności, a kwestie dotyczące rozliczania się z osiągniętego w ten sposób dochodu, wymagają doprecyzowania. Dzisiaj rozwinę jedną z nich: czy transakcje związane ze sprzedażą kryptowalut powinny być wykazywane dla celów podatkowych VAT w deklaracjach rozliczeniowych? I czy mogą one również wpływać na zastosowanie proporcji podatkowej w tym podatku?

Zacznijmy od wyjaśnienia podstawowej kwestii, która na pierwszy rzut oka brzmi dość mgliście i problematycznie. Jak uznały organy podatkowe:

Transakcje związane ze sprzedażą jednostek Bitcoin lub innych kryptowalut (walut elektronicznych) należy uznać za czynności podlegające opodatkowaniu, jednocześnie zwolnione z podatku (art. 43 ust. 1 pkt 7 u.p.t.u).

Co to właściwie oznacza?

Po pierwsze handel kryptowalutami nie jest postrzegany jako dostawa towarów, bo bitcoiny i inne waluty elektroniczne nie są towarem (nie mogą tym samym stanowić dostawy towaru na gruncie VAT). Siłą rzeczy więc, tego typu transakcje należy uznać za świadczenie usług i z tego względu podlegają podatkowi od towarów i usług.

To jednak nie wszystko. Trzeba bowiem rozróżnić samo podleganie przepisom o VAT od obowiązku podatkowego na gruncie VAT, z którego handel kryptowalutami jest zwolniony. Na jakiej podstawie? O tym zwolnieniu mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 u.p.t.u.

Po pierwsze: od podatku zwolnione są transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy (nie należy w to wliczać egzemplarzy kolekcjonerskich, czyli monet ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknotów, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy, lub które mają wartość numizmatyczną).

Po drugie: podatkowi nie podlegają również usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Jak te ustalenia mają się do praktyki?

W tym miejscu warto przytoczyć orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22.10.2015 r. (sprawa C-264/14 Hedqvist), w którym precyzyjnie rozpatrzono tę kwestię.

W wyroku TSUE orzeczono, że transakcje polegające na wymianie waluty tradycyjnej na bitcoiny i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży, która wynika z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej nabywana jest waluta, a ceną, po jakiej jest sprzedawana, stanowią odpłatne świadczenie usług. Natomiast usługi takie są zwolnione od podatku (art. 135 ust. 1 lit. e dyrektywy 2006/112/WE).

Co istotne, tezy wyroku nie ograniczają się wyłącznie do waluty bitcoin i dotyczą (po spełnieniu warunków wskazanych w wyroku) także innych kryptowalut.

Jak orzekł TSUE:

„transakcje dotyczące walut nietradycyjnych, czyli innych niż pieniądze, które są prawnymi środkami płatniczymi w jednym lub kilku krajach, o ile waluty te zostały zaakceptowane przez strony transakcji jako alternatywny środek płatniczy wobec prawnych środków płatniczych i ich jedynym przeznaczeniem jest funkcja środka płatniczego, stanowią transakcje finansowe”.

TSUE stwierdził, że z kontekstu i celu art. 135 ust. 1 lit. e wynika, że wykładnia tego przepisu, według której obejmuje on transakcje dotyczące tylko walut tradycyjnych, częściowo pozbawiłaby go skutków. Jedynym przeznaczeniem wirtualnej waluty „bitcoin” jest bowiem funkcja środka płatniczego oraz fakt, że jest ona w tym konkretnym zakresie akceptowana przez niektórych przedsiębiorców.

Podsumowując: transakcje związane ze sprzedażą jednostek Bitcoin lub innych kryptowalut są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu i jednocześnie zwolnionymi z podatku VAT.

Masz doświadczenie w rozliczaniu się z handlu kryptowalutami?
Zachęcam do podzielenia się nim w komentarzu!