Blog

ZUS dla nowych firm – z jakich ulg możesz skorzystać?

Nowo powstałe firmy w Polsce mogą liczyć na szeroką gamę wsparcia w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, co jest istotnym czynnikiem ułatwiającym start w świecie biznesu. Różnorodne formy ulg i preferencyjnych stawek mają na celu zmniejszenie obciążeń finansowych, z jakimi muszą zmierzyć się młodzi przedsiębiorcy. Dzięki temu mogą oni skupić się na rozwijaniu swoich działalności, zamiast martwić się wysokimi kosztami związanymi z obowiązkowymi składkami. Poniżej szczegółowo omawiam dostępne opcje wsparcia oraz warunki, jakie należy spełnić, aby móc z nich skorzystać. 

Ulga na start

Ulga na start to preferencyjny program stworzony z myślą o nowych przedsiębiorcach, mający na celu ułatwienie rozpoczęcia działalności gospodarczej. Przez pierwsze sześć miesięcy od założenia firmy przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, co znacznie obniża początkowe koszty prowadzenia działalności. Warto jednak pamiętać, że w tym okresie przedsiębiorca nadal musi opłacać składkę zdrowotną.

W czasie korzystania z ulgi na strat w ZUS płacisz wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, uzależnioną od formy opodatkowania:
  • skala podatkowa: 9% od dochodu
  • podatek liniowy: 4,9% od dochodu
  • ryczałt z przychodami do 60.000 zł: składka 419,46 zł
  • ryczałt z przychodami do 300.000 zł: składka 699,11 zł
  • ryczałt z przychodami powyżej 300.000 zł: składka 1258,39 zł

Ulga na start – dla kogo?

Z ulgi na start mogą skorzystać osoby fizyczne rozpoczynające prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Warunkiem koniecznym jest, aby nie prowadzili oni innej działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia nowej działalności. Ulga jest również dostępna dla przedsiębiorców, którzy nie świadczą usług na rzecz byłego pracodawcy, jeżeli usługi te pokrywają się z obowiązkami, które wykonywali na rzecz tego pracodawcy jako pracownicy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Ulga na start – kto nie może skorzystać?

Z ulgi na start wykluczeni są wspólnicy spółek jawnych, komandytowych i partnerskich oraz jednoosobowi wspólnicy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie mogą z niej korzystać również przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, jeżeli przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej pełnili obowiązki wchodzące w zakres tej działalności. Osoby współpracujące przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej również nie mają prawa do ulgi. Dotyczy to także osób prowadzących działalność rolniczą, która nie jest objęta ubezpieczeniami społecznymi prowadzonymi przez ZUS, lecz przez KRUS. Przedsiębiorcy, którzy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzili inną pozarolniczą działalność gospodarczą, również są wykluczeni z możliwości skorzystania z ulgi na start. Co więcej, ci, którzy dobrowolnie zrezygnowali z ulgi poprzez zgłoszenie się do ubezpieczeń społecznych, również nie mogą z niej ponownie skorzystać.

Jak płacić niski ZUS o jeden miesiąc dłużej?

Aby przedłużyć okres opłacania niższych składek ZUS o jeden miesiąc, można rozpocząć działalność gospodarczą np. drugiego dnia miesiąca, zamiast pierwszego. Dzięki temu pierwszy miesiąc działalności nie jest liczony jako pełny miesiąc prowadzenia działalności, co pozwala na płacenie niższych składek przez dodatkowy miesiąc.

Twoja oszczędność w 2024 r. wyniesie więc 408,16 zł.

ZUS preferencyjny

Po zakończeniu okresu ulgi na start przedsiębiorca może skorzystać z ZUS-u preferencyjnego przez kolejne 24 miesiące. W tym okresie składki na ubezpieczenia społeczne są liczone od obniżonej podstawy wymiaru, co znacznie zmniejsza obciążenia finansowe nowej firmy. Aby skorzystać z ZUS-u preferencyjnego, podobnie jak w sytuacji ulgi na start, przedsiębiorca nie może prowadzić działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem jej rozpoczęcia oraz nie może świadczyć usług na rzecz byłego pracodawcy w zakresie odpowiadającym czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Na czym polega ZUS preferencyjny?

Przedsiębiorcy zazwyczaj są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie deklarowanej kwoty. Wysokość tych składek jest ustalana jako procent od tej kwoty. Na przykład, składka emerytalna wynosi 19,52% podstawy.

ZUS preferencyjny polega na płaceniu składki na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy. Ta obniżona podstawa wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia. Od lipca 2024 roku ta obniżona podstawa wynisu 1290 zł.

Przedsiębiorcy korzystający z preferencyjnych składek, dla których prowadzenie działalności gospodarczej jest jedynym źródłem obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, nie muszą opłacać składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Warto pamiętać, że obniżone składki dotyczą jedynie przedsiębiorcy. Za pracowników i zleceniobiorców składki należy opłacać w pełnej wysokości.

Aby w pełni zobrazować różnice w płatnościach w 2024 roku między preferencyjnymi składkami ZUS a standardowymi składkami ZUS, przygotowałam poniższą tabelę.

Typ składekPreferencyjny ZUSDuży ZUS
Podstawa wymiaru składki1290 zł4694,40 zł
Składka emerytalna 251,81 zł916,35 zł
Składka rentowa103,20 zł375,55 zł
Składka chorobowa (dobrowolna)31,61 zł115,01 zł
Składka wypadkowa 21,54 zł78,40 zł
Fundusz Pracy (2,45%)0 zł115,01 zł
Razem408,16 zł1600,32 zł

Składka zdrowotna a ZUS preferencyjny

Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne, przedsiębiorcy korzystający z obniżonych składek ZUS są zobowiązani do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość tej składki zależy od formy opodatkowania:

  • Dla osób rozliczających się według skali podatkowej, składka zdrowotna wynosi 9% dochodu z działalności gospodarczej. Jeśli dochód w danym miesiącu jest niższy niż minimalne wynagrodzenie, składka zdrowotna wynosi 9% minimalnego wynagrodzenia. Minimalna składka zdrowotna ustalona na 2024 to kwota 381,78 zł.
  • Dla osób rozliczających się podatkiem liniowym, składka zdrowotna wynosi 4,9% od dochodu. W przypadku, gdy dochód jest niższy niż minimalne wynagrodzenie, obowiązuje tzw. minimalna składka zdrowotna. W 2024 r. jest to kwota 381,78 zł.
  • Przedsiębiorcy korzystający z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych płacą składkę zdrowotną w zależności od przychodów, składka może wynosić:
    • przychód poniżej 60 tys. zł: 419,46 zł miesięcznie
    • przychód od 60 tys. zł do 300 tys. zł: 699,11 zł miesięcznie
    • przychód powyżej 300 tys. zł: 1258,39 zł miesięcznie

Wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane do rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Jeśli po rocznym rozliczeniu okaże się, że zapłacono wyższe składki zdrowotne niż wymagane, możliwe jest ubieganie się o zwrot nadpłaty. W odwrotnym przypadku, gdy wpłacona kwota jest niższa niż wymagana, należy dopłacić brakującą różnicę.

Duży ZUS

Po zakończeniu okresu preferencyjnego przedsiębiorca przechodzi na standardowe zasady opłacania składek, zwane potocznie „dużym ZUS-em”. Składki na ubezpieczenia społeczne są liczone od pełnej podstawy wymiaru, co oznacza wyższe obciążenia finansowe. Podstawę wymiaru składek stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2024 roku wynosi 7824 zł. Według wspomnianych wyżej zasad, podstawa wymiaru składek wynosi 4694,4 zł.

Wysokość składek obliczana jest jako procent od tej podstawy. Na przykład, składka emerytalna wynosi 19,52% podstawy, co przekłada się na 916,35 zł miesięcznie. Dodatkowo, składki rentowe są ustalane na poziomie 8% podstawy, co wynosi 375,55 zł miesięcznie.

Składka chorobowa, której wysokość zależy od dobrowolnego ubezpieczenia, wynosi 2,45% podstawy, co przekłada się na 115,01 zł. Składka wypadkowa, zmienna w zależności od wielkości przedsiębiorstwa i branży, przy liczbie zatrudnionych do 9 osób, wynosi 1,67% podstawy, co daje 78,40 zł miesięcznie. Ponadto, przedsiębiorcy objęci dużym ZUS-em muszą także płacić składki na Fundusz Pracy, które wynoszą 2,45% podstawy, czyli 115,01 zł miesięcznie. Kwoty poszczególnych składek na 2024 r. znajdziesz w poniższej tabelce. 

Typ składekDuży ZUS
Podstawa wymiaru składki4694,40 zł
Składka emerytalna 916,35 zł
Składka rentowa375,55 zł
Składka chorobowa (dobrowolna)115,01 zł
Składka wypadkowa 78,40 zł
Fundusz Pracy (2,45%)115,01 zł
Razem1600,32 zł

Mały ZUS Plus

Od 1 lutego 2020 roku przedsiębiorcy mogą korzystać z programu Mały ZUS Plus, który umożliwia opłacanie obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne. Aby skorzystać z tej ulgi, przedsiębiorca musi spełniać kilka warunków, z czego kluczowe warunki to: 

  • jego przychody z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie mogły przekroczyć 120 000 zł, 
  • działalność ta musiała być prowadzona przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku
  • przedsiębiorca nie może wykonywać pracy na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w takim samym zakresie jak na umowie o pracę w roku założenia działalności, lub w roku poprzednim
  • przedsiębiorca nie może prowadzić poza JDG innej działalności jako wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o., twórca, artysta, osoba wykonująca wolny zawód, osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół,
  • dodatkowo przedsiębiorca musiał zakończyć już czas korzystania z ulgi na strat oraz ZUS preferencyjnego

Mały ZUS Plus nie obejmuje składki zdrowotnej, którą należy opłacać w pełnej wysokości. Ulga ta jest dostępna dla przedsiębiorców, którzy wcześniej korzystali z Ulgi na start oraz z obniżonych składek od preferencyjnej podstawy, o ile nie zrezygnują z tego uprawnienia.

Przedsiębiorca może korzystać z Małego ZUS Plus przez maksymalnie 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. 

Do tego okresu wlicza się czas korzystania z Małego ZUS (w latach: 01/2019 – 01/2020, nie pomyl więc Małego ZUS i ZUS preferencyjnego). 

Mały ZUS Plus nie jest dostępny dla osób, które w poprzednim roku prowadziły działalność jako twórcy, artyści, wspólnicy spółek jawnych, komandytowych, partnerskich, jednoosobowych spółek z o.o., lub osoby prowadzące szkoły i placówki edukacyjne.

Aby zgłosić się do Małego ZUS Plus, przedsiębiorca powinien dokonać odpowiednich formalności przez portal PUE ZUS. 

Zgłoszenie należy złożyć w terminie do 31 stycznia ze skutkiem na bieżący rok kalendarzowy, jeśli spełnia się warunki już na początku roku.

Ewentualnie jeśli kończy ci się ZUS preferencyjny w trakcie roku i możesz przejść na Mały ZUS Plus już w trakcie roku to musisz dokonać zgłoszenia w ciągu 7 dni od zakończonego ZUS preferencyjnego.

Wysokość składki na ubezpieczenia społeczne ustalana jest na podstawie dochodu z działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. 

Zatem wysokość składek społecznych może być inna dla każdego przedsiębiorcy. Na pewno będzie się mieściła w przedziale od 376,55 zł do 1600,32 zł. Istnieją kalkulatory ZUS, które mogą pomóc w obliczeniu podstawy wymiaru składek. Jeżeli masz wątpliwości czy ta forma ulgi jest dla Ciebie, skontaktuj się ze swoją księgową.

Mały ZUS Plus daje przedsiębiorcom możliwość zmniejszenia obciążeń finansowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, ale należy pamiętać, że niższe składki oznaczają w przyszłości niższe świadczenia emerytalne i rentowe. Przedsiębiorca ma również możliwość dobrowolnego opłacania wyższych składek, jeśli chce zapewnić sobie wyższe świadczenia w przyszłości.

Podsumowanie

Podsumowując, dla nowo powstałych firm dostępnych jest kilka form wsparcia w zakresie opłacania składek ZUS, które mogą znacznie obniżyć koszty prowadzenia działalności na początku jej funkcjonowania. Ważne jest jednak, aby dokładnie zapoznać się z warunkami i terminami, aby skorzystać z tych ulg i preferencji w pełni zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Pobierz bezpłatne zestawienie:

16 najgorszych błędów przy zakładaniu JDG

i dowiedz się, jak ich uniknąć!

Sprawdź, jak różnice w podatkach, składkach ZUS i kosztach księgowości wpływają na start Twojej działalności.

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Pobierz bezpłatną ulotkę:

16 rzeczy, które warto przemyśleć przed założeniem działalności

..abyś mógł dobrze przygotować się na start swojej firmy.

Sprawdź, jak dobrze przygotować się do startu swojej firmy, by uniknąć niespodzianek i kosztownych błędów!

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Najpopularniejsze Artykuły

  • Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Czytaj
  • Mały ZUS Plus 2025 – wszystko, co musisz wiedzieć

    Czytaj
  • Składki ZUS na ryczałcie w 2025 roku – ile zapłacisz?

    Czytaj

Czytaj więcej

  • 23 stycznia 2025
    Założenie działalności

    Czy w nazwie firmy musi być imię i nazwisko?

    Wielu przedsiębiorców, zakładając własną działalność gospodarczą, zastanawia się, czy w nazwie firmy musi znajdować się ich imię...

    Czytaj
  • 7 stycznia 2025
    Założenie działalności

    PKD – co to jest i dlaczego jest ważne dla przedsiębiorców?

    Jeśli prowadzisz firmę lub planujesz rozpoczęcie działalności gospodarczej, z pewnością spotkałeś się z terminem kody PKD. To jeden...

    Czytaj
  • 23 grudnia 2024
    Założenie działalności

    Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?

    Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) w Polsce jest stosunkowo prostym procesem. Poniżej znajdziesz szczegółowy przewodnik, który...

    Czytaj
  • 18 grudnia 2024
    Założenie działalności

    Dotacje na start działalności – skąd pozyskać środki na otwarcie firmy?

    Planujesz założenie własnej działalności gospodarczej, ale zastanawiasz się, skąd zdobyć środki na start? Dobrze trafiłeś! Przygotowałam dla Ciebie...

    Czytaj
  • 28 listopada 2024
    Założenie działalności

    VAT dla branży marketingowej

    Działalność marketingowa w Polsce podlega przepisom ustawy o VAT, dlatego właściciele firm świadczących takie usługi powinni dokładnie...

    Czytaj
  • 1 listopada 2024
    Założenie działalności

    Księgowość dla instruktora pływania i szkół nauki pływania

    Pływanie to nie tylko umiejętność, ale także pasja, która może przynieść wiele radości zarówno instruktorom, jak i ich uczniom. Nauka pływania...

    Czytaj
  • 22 września 2024
    Założenie działalności

    Ile kosztuje księgowość dla jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG)?

    Rozważasz założenie jednoosobowej działalności gospodarczej lub już prowadzisz JDG i zastanawiasz się, ile kosztuje księgowość? Koszt obsługi...

    Czytaj
  • 26 lipca 2024
    Założenie działalności

    Co wybrać zakładając jednoosobową działalność gospodarczą: VAT, czy nie VAT?

    Decyzja o tym, czy zarejestrować się jako płatnik VAT, czy nie, jest jednym z kluczowych wyborów, przed którym stoi każdy przedsiębiorca...

    Czytaj
  • 26 lipca 2024
    Założenie działalności

    ZUS dla nowych firm – z jakich ulg możesz skorzystać?

    Nowo powstałe firmy w Polsce mogą liczyć na szeroką gamę wsparcia w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, co jest...

    Czytaj
  • 26 lipca 2024
    Założenie działalności

    Jednoosobowa działalność gospodarcza – co musisz wiedzieć przed założeniem

    Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) to popularna opcja dla wielu osób chcących rozpocząć własną działalność biznesową...

    Czytaj