Nowo powstałe firmy w Polsce mogą liczyć na szeroką gamę wsparcia w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, co jest istotnym czynnikiem ułatwiającym start w świecie biznesu. Różnorodne formy ulg i preferencyjnych stawek mają na celu zmniejszenie obciążeń finansowych, z jakimi muszą zmierzyć się młodzi przedsiębiorcy. Dzięki temu mogą oni skupić się na rozwijaniu swoich działalności, zamiast martwić się wysokimi kosztami związanymi z obowiązkowymi składkami. Poniżej szczegółowo omawiam dostępne opcje wsparcia oraz warunki, jakie należy spełnić, aby móc z nich skorzystać.
Ulga na start to preferencyjny program stworzony z myślą o nowych przedsiębiorcach, mający na celu ułatwienie rozpoczęcia działalności gospodarczej. Przez pierwsze sześć miesięcy od założenia firmy przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, co znacznie obniża początkowe koszty prowadzenia działalności. Warto jednak pamiętać, że w tym okresie przedsiębiorca nadal musi opłacać składkę zdrowotną.
| W czasie korzystania z ulgi na strat w ZUS płacisz wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, uzależnioną od formy opodatkowania. W 2025 roku są to następujące kwoty: |
Z ulgi na start mogą skorzystać osoby fizyczne rozpoczynające prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Warunkiem koniecznym jest, aby nie prowadzili oni innej działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia nowej działalności. Ulga jest również dostępna dla przedsiębiorców, którzy nie świadczą usług na rzecz byłego pracodawcy, jeżeli usługi te pokrywają się z obowiązkami, które wykonywali na rzecz tego pracodawcy jako pracownicy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Z ulgi na start wykluczeni są wspólnicy spółek jawnych, komandytowych i partnerskich oraz jednoosobowi wspólnicy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie mogą z niej korzystać również przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, jeżeli przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej pełnili obowiązki wchodzące w zakres tej działalności. Osoby współpracujące przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej również nie mają prawa do ulgi. Dotyczy to także osób prowadzących działalność rolniczą, która nie jest objęta ubezpieczeniami społecznymi prowadzonymi przez ZUS, lecz przez KRUS. Przedsiębiorcy, którzy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzili inną pozarolniczą działalność gospodarczą, również są wykluczeni z możliwości skorzystania z ulgi na start. Co więcej, ci, którzy dobrowolnie zrezygnowali z ulgi poprzez zgłoszenie się do ubezpieczeń społecznych, również nie mogą z niej ponownie skorzystać.
Przeczytaj więcej: Ulga na start – jak działa i kto może z niej skorzystać?
Aby przedłużyć okres opłacania niższych składek ZUS o jeden miesiąc, można rozpocząć działalność gospodarczą np. drugiego dnia miesiąca, zamiast pierwszego. Dzięki temu pierwszy miesiąc działalności nie jest liczony jako pełny miesiąc prowadzenia działalności, co pozwala na płacenie niższych składek przez dodatkowy miesiąc.
Po zakończeniu okresu ulgi na start przedsiębiorca może skorzystać z ZUS-u preferencyjnego przez kolejne 24 miesiące. W tym okresie składki na ubezpieczenia społeczne są liczone od obniżonej podstawy wymiaru, co znacznie zmniejsza obciążenia finansowe nowej firmy. Aby skorzystać z ZUS-u preferencyjnego, podobnie jak w sytuacji ulgi na start, przedsiębiorca nie może prowadzić działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem jej rozpoczęcia oraz nie może świadczyć usług na rzecz byłego pracodawcy w zakresie odpowiadającym czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Przedsiębiorcy zazwyczaj są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie deklarowanej kwoty. Wysokość tych składek jest ustalana jako procent od tej kwoty. Na przykład, składka emerytalna wynosi 19,52% podstawy.
ZUS preferencyjny polega na płaceniu składki na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy. Ta obniżona podstawa wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia. Od 2025 roku ta obniżona podstawa wynosi 1290 zł.
Przedsiębiorcy korzystający z preferencyjnych składek, dla których prowadzenie działalności gospodarczej jest jedynym źródłem obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, nie muszą opłacać składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Warto pamiętać, że obniżone składki dotyczą jedynie przedsiębiorcy. Za pracowników i zleceniobiorców składki należy opłacać w pełnej wysokości.
Aby w pełni zobrazować różnice w płatnościach w 2025 roku między preferencyjnymi składkami ZUS a standardowymi składkami ZUS, przygotowałam poniższą tabelę.
| Typ składek | Preferencyjny ZUS | Duży ZUS |
| Podstawa wymiaru składki | 1 399,80 zł | 5203,80 zł |
| Składka emerytalna | 273,24 zł | 1015,78 zł |
| Składka rentowa | 111,98 zł | 416,30 zł |
| Składka chorobowa (dobrowolna) | 34,30 zł | 127,49 zł |
| Składka wypadkowa | 23,38 zł | 86,90 zł |
| Fundusz Pracy (2,45%) | 0 zł | 127,49 zł |
| Razem | 442,90 zł | 1773,96 zł |
Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne, przedsiębiorcy korzystający z obniżonych składek ZUS są zobowiązani do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość tej składki zależy od formy opodatkowania:
Wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane do rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Jeśli po rocznym rozliczeniu okaże się, że zapłacono wyższe składki zdrowotne niż wymagane, możliwe jest ubieganie się o zwrot nadpłaty. W odwrotnym przypadku, gdy wpłacona kwota jest niższa niż wymagana, należy dopłacić brakującą różnicę.
Po zakończeniu okresu preferencyjnego przedsiębiorca przechodzi na standardowe zasady opłacania składek, zwane potocznie „dużym ZUS-em”. Składki na ubezpieczenia społeczne są liczone od pełnej podstawy wymiaru, co oznacza wyższe obciążenia finansowe. Podstawę wymiaru składek stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2025 roku wynosi 8673 zł. Według wspomnianych wyżej zasad, podstawa wymiaru składek wynosi 5203,80 zł.
Wysokość składek obliczana jest jako procent od tej podstawy. Na przykład, składka emerytalna wynosi 19,52% podstawy, co przekłada się na 1015,78 zł miesięcznie. Dodatkowo, składki rentowe są ustalane na poziomie 8% podstawy, co wynosi 416,30 zł miesięcznie.
Składka chorobowa, której wysokość zależy od dobrowolnego ubezpieczenia, wynosi 2,45% podstawy, co przekłada się na 127,49 zł. Składka wypadkowa, zmienna w zależności od wielkości przedsiębiorstwa i branży, przy liczbie zatrudnionych do 9 osób, wynosi 1,67% podstawy, co daje 86,90 zł miesięcznie. Ponadto, przedsiębiorcy objęci dużym ZUS-em muszą także płacić składki na Fundusz Pracy, które wynoszą 2,45% podstawy, czyli 127,49 zł miesięcznie. Kwoty poszczególnych składek na 2025 r. znajdziesz w poniższej tabelce.
| Typ składek | Duży ZUS |
| Podstawa wymiaru składki | 5203,80 zł |
| Składka emerytalna | 1015,78 zł |
| Składka rentowa | 416,30 zł |
| Składka chorobowa (dobrowolna) | 127,49 zł |
| Składka wypadkowa | 86,90 zł |
| Fundusz Pracy (2,45%) | 127,49 zł |
| Razem | 1773,96 zł |
Od 1 lutego 2020 roku przedsiębiorcy mogą korzystać z programu Mały ZUS Plus, który umożliwia opłacanie obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne. Aby skorzystać z tej ulgi, przedsiębiorca musi spełniać kilka warunków, z czego kluczowe warunki to:
Mały ZUS Plus nie obejmuje składki zdrowotnej, którą należy opłacać w pełnej wysokości. Ulga ta jest dostępna dla przedsiębiorców, którzy wcześniej korzystali z Ulgi na start oraz z obniżonych składek od preferencyjnej podstawy, o ile nie zrezygnują z tego uprawnienia.
Przedsiębiorca może korzystać z Małego ZUS Plus przez maksymalnie 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.
Do tego okresu wlicza się czas korzystania z Małego ZUS (w latach: 01/2019 – 01/2020, nie pomyl więc Małego ZUS i ZUS preferencyjnego).
Mały ZUS Plus nie jest dostępny dla osób, które w poprzednim roku prowadziły działalność jako twórcy, artyści, wspólnicy spółek jawnych, komandytowych, partnerskich, jednoosobowych spółek z o.o., lub osoby prowadzące szkoły i placówki edukacyjne.
Aby zgłosić się do Małego ZUS Plus, przedsiębiorca powinien dokonać odpowiednich formalności przez portal PUE ZUS.
Zgłoszenie należy złożyć w terminie do 31 stycznia ze skutkiem na bieżący rok kalendarzowy, jeśli spełnia się warunki już na początku roku.
Ewentualnie jeśli kończy ci się ZUS preferencyjny w trakcie roku i możesz przejść na Mały ZUS Plus już w trakcie roku to musisz dokonać zgłoszenia w ciągu 7 dni od zakończonego ZUS preferencyjnego.
Wysokość składki na ubezpieczenia społeczne ustalana jest na podstawie dochodu z działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.
Zatem wysokość składek społecznych może być inna dla każdego przedsiębiorcy. Na pewno w 2025 r. podstawa wymiaru składek musi mieścić się w przedziale od 1399,80 zł do 5203,80 zł. Istnieją kalkulatory ZUS, które mogą pomóc w obliczeniu podstawy wymiaru składek. Jeżeli masz wątpliwości czy ta forma ulgi jest dla Ciebie, skontaktuj się ze swoją księgową.
Mały ZUS Plus daje przedsiębiorcom możliwość zmniejszenia obciążeń finansowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, ale należy pamiętać, że niższe składki oznaczają w przyszłości niższe świadczenia emerytalne i rentowe. Przedsiębiorca ma również możliwość dobrowolnego opłacania wyższych składek, jeśli chce zapewnić sobie wyższe świadczenia w przyszłości.
Przeczytaj więcej: Mały ZUS Plus 2025 – wszystko, co musisz wiedzieć.
Podsumowując, dla nowo powstałych firm dostępnych jest kilka form wsparcia w zakresie opłacania składek ZUS, które mogą znacznie obniżyć koszty prowadzenia działalności na początku jej funkcjonowania. Ważne jest jednak, aby dokładnie zapoznać się z warunkami i terminami, aby skorzystać z tych ulg i preferencji w pełni zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Jeśli potrzebujesz pomocy w założeniu firmy, skontaktuj się z nami. Wypełnij formularz kontaktowy, podając numer telefonu oraz adres e-mail. Oddzwonimy w ciągu 24 godzin w dni robocze (8:00–16:00), aby omówić szczegóły dotyczące Twojej przyszłej działalności, w tym przewidywaną datę rejestracji oraz branżę.
Pobierz bezpłatne zestawienie:
i dowiedz się, jak ich uniknąć!
