Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) w Polsce jest stosunkowo prostym procesem. Poniżej znajdziesz szczegółowy przewodnik, który pomoże Ci przejść przez wszystkie niezbędne kroki, aby rozpocząć własną działalność. Zapraszam do lektury!
Przygotowanie do rejestracji jednoosobowej działalności
Zanim przystąpisz do rejestracji, warto przygotować kilka kluczowych informacji.
Nazwa firmy: Wybierz nazwę swojej działalności. Nazwa musi zawierać Twoje imię i nazwisko oraz może zawierać dobrowolną część własną, np. Solidna Księgowa Monika Salawa. Warto również sprawdzić czy wybrana nazwa własna nie jest już zajęta.
Przedmiot działalności: Określ kody PKD (Polska Klasyfikacja Działalności), które najlepiej opisują Twoją działalność.
Forma opodatkowania: Wybierz odpowiedni sposób rozliczeń podatkowych (zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).
Forma opłacania składek ZUS: Wybierz odpowiednią dla siebie opcję (ulga na start, ZUS preferencyjny, duży ZUS).
Pierwszym krokiem jest rejestracja firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Możesz to zrobić na dwa sposoby. Pierwszy to udanie się do urzędu miasta lub gminy i tam wypełnienie formularza na miejscu. Drugim, bardziej wygodniejszym rozwiązaniem jest skorzystanie z formularza online na stronie biznes.gov.pl.
Jak wypełnić wniosek CEIDG-1?
Wypełnienie wniosku CEIDG-1 wymaga podania kilku kluczowych informacji:
Dane osobowe: Podaj swoje imię, nazwisko, PESEL oraz, jeśli posiadasz, NIP. Jeżeli nie posiadasz NIP-u, zostanie on nadany niezwłocznie, maksymalnie w ciągu 3 dni.
Adres zamieszkania: To adres, według którego zostanie przypisany Twój urząd skarbowy. Musisz posiadać tytuł prawny do lokalu, którego adres wpisujesz, np. akt notarialny, jeśli jesteś właścicielem, umowę najmu lub umowę użyczenia, jeśli lokal należy do kogoś innego, na przykład do twoich rodziców.
Możesz także podać we wniosku adres e-mail oraz numer telefonu. Polecam zaznaczenie opcji, w której te dane nie będą jawne, co sprawi, że będą widoczne wyłącznie dla urzędów.
Nazwa firmy: Jak wspominałam wcześniej, nazwa musi zawierać Twoje imię i nazwisko.
Przewidywana liczba pracujących: Jeśli nie planujesz zatrudniać pracowników, wpisz „1”.
Kody PKD: Określają zakres działalności Twojej firmy. Możesz wybrać wiele kodów PKD.
Data rozpoczęcia działalności: Możesz ustalić datę w przyszłości. Jest to przydatne jeśli potrzebujesz mieć przypisany NIP wcześniej, ale planujesz rozpocząć działalność dopiero w późniejszym terminie.
Adres doręczeń i stałego miejsca prowadzenia działalności: Jeśli pracujesz zdalnie, możesz zaznaczyć „BRAK”.
Forma opodatkowania: Wybierz odpowiednią formę opodatkowania – zasady ogólne, podatek liniowy lub ryczałt.
Zawiadomienie o prowadzeniu ksiąg rachunkowych: To pole możesz pozostawić puste, ponieważ dotyczy firm prowadzących pełne księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości.
Dane biura rachunkowego: Możesz wpisać nazwę i NIP swojego biura rachunkowego, jeśli z niego korzystasz.
Miejsce przechowywania dokumentacji rachunkowej: Jeśli korzystasz z biura rachunkowego, podaj jego siedzibę. W przypadku kontroli urzędnicy będą odwiedzać biuro rachunkowe, a nie Twoje miejsce zamieszkania.
Małżeńska wspólność majątkowa: Informacja o małżeńskiej wspólności majątkowej nie jest obowiązkowa.
Rachunek bankowy: Jeśli masz już rachunek bankowy dla firmy, wpisz go w formularzu. Jeśli nie, będziesz musiał zaktualizować dane w CEIDG w ciągu 7 dni od założenia rachunku.
Pełnomocnik: Możesz ustanowić pełnomocnika do załatwiania spraw, ale nie jest to obowiązkowe.
Krok 2: Zgłoszenie do ZUS
Po zarejestrowaniu działalności w CEIDG, masz 7 dni na zgłoszenie się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) jako płatnik składek. Możesz to zrobić również na dwa sposoby, czyli osobiście w oddziale ZUS bądźelektronicznie przez platformę biznes.gov.pl. Osobiście polecam rejestrację do ZUS online tj. w momencie zakładania jednoosobowej działalności gospodarczej.
Wybór formularza zależy od ulg, z których planujesz skorzystać:
ZUS ZZA: Jeśli chcesz skorzystać z ulgi na start.
ZUS ZUA: Jeśli chcesz korzystać z preferencyjnego ZUS lub z dużego ZUS.
Więcej na temat ZUS-u dla nowych firm, przeczytasz tutaj.
Wypełniając wymienione wyżej formularze, moim klientom największą trudność sprawia wypełnienie pól: kod tytułu ubezpieczenia oraz kod wykonywanego zawodu.
Kod wykonywanego zawodu
Kod wykonywanego zawodu to numer przypisany specyficznemu zawodowi zgodnie z obowiązującą klasyfikacją. Klasyfikacja ta jest określona w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. dotyczącym klasyfikacji zawodów i specjalności oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2021 r. poz. 2285). Wyszukiwarka kodów zawodów jest dostępna na stronie GUS i na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia.
Kod tytułu ubezpieczenia
Kod tytułu ubezpieczenia, który należy wpisać w formularzach ZUS ZUA i ZUS ZZA, odpowiada za określenie podstawy, na jakiej osoby są zgłoszone do ubezpieczeń społecznych oraz zdrowotnych.
Kod tytułu ubezpieczenia składa się z 6 znaków i określa:
Podmiot podstawowy (4 znaki) – rodzaj ubezpieczenia, np. osoba prowadząca działalność gospodarczą.
Prawo do emerytury/renty (1 znak) – czy osoba ma ustalone prawo do emerytury (1), renty (2) czy nie ma takiego prawa (0).
Stopień niepełnosprawności (1 znak) – określa stopień niepełnosprawności, np. brak orzeczenia (0), lekki (1), umiarkowany (2), znaczny (3), dla osób do 16. roku życia (4).
Na przykład, dla osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, która nie ma prawa do emerytury lub renty, nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności i chce korzystać z ulgi na start w ZUS, kod tytułu ubezpieczenia będzie wyglądał następująco: 05 40 0 0. Szczegółowe kody oraz ich interpretacja są dostępne w dokumentach ZUS, np. tutaj w rozdziale siódmym. Dla twojej wygody podaję najpopularniejsze kody poniżej:
ulga na start: 05.40.00
ZUS preferencyjny 05.70.00
duży ZUS 05.10.00
Krok 3: Rejestracja do VAT
Jeżeli chcesz zostać płatnikiem VAT (bądź musisz), złóż formularz VAT-R. Możesz to zrobić przez platformę biznes.gov.pl.
Kiedy należy zgłosić rejestrację jako podatnik VAT?
Rejestrację należy złożyć:
Zanim przeprowadzisz pierwszą sprzedaż towaru lub usługi, która będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
Przed dniem, w którym stracisz prawo do zwolnienia z VAT, co następuje po przekroczeniu limitu 200 tys. zł wartości sprzedaży netto w ciągu roku podatkowego. Jeśli rozpocząłeś działalność w trakcie roku, limit ten oblicza się proporcjonalnie do liczby miesięcy pozostałych do końca roku podatkowego.
Przed rozpoczęciem miesiąca, w którym planujesz zrezygnować ze zwolnienia podmiotowego lub zwolnienia przysługującego rolnikowi ryczałtowemu.
Pamiętaj: Formularz VAT-R należy złożyć co najmniej dzień przed datą rozpoczęcia obowiązku podatkowego, ponieważ urząd skarbowy nie rejestruje wstecz. Jeśli przegapisz termin rejestracji, skontaktuj się z księgową, która powie, jak postępować dalej.
Jak wypełnić formularz VAT-R?
Potwierdź dane: Adres zamieszkania, datę ubezpieczenia w ZUS, nazwę urzędu skarbowego.
Cel złożenia formularza: Zaznacz „rejestracyjny”.
Opcje VAT: Wybierz odpowiednie opcje w zależności od Twojej sytuacji.
Data rejestracji: Wpisz datę, od której rejestrujesz się do VAT.
Jeśli planujesz zakupy usług lub produktów od firm z Unii Europejskiej (np. subskrypcji, wtyczek, licencji), zaznacz pole „Chcę zarejestrować się do VAT-UE”. Następnie wybierz pierwszy checkbox i wprowadź przewidywaną datę rozpoczęcia takich zakupów.
Wprowadź miesiąc i rok, za który złożysz swoją pierwszą deklarację VAT-7 (deklaracja miesięczna).
Pamiętaj: Jako nowy podatnik VAT nie możesz wybierać kwartalnych rozliczeń w pierwszym roku działalności. Musisz składać deklaracje miesięczne.
Na koniec:
Potwierdź, że wprowadzone dane są prawidłowe i wyślij formularz elektronicznie.
Podsumowanie
Założenie działalności gospodarczej nie jest trudne. Co ważne, jest całkowicie bezpłatne, więc nie daj się nabrać na oszustów, oczekujących opłat za rejestrację firmy. Masz jeszcze wątpliwości co do zakładania jednoosobowej działalności gospodarczej? Jeśli mój poradnik nie odpowiedział na wszystkie Twoje pytania i nadal czujesz się niepewnie, skontaktuj się ze mną. Zajmę się wszystkimi formalnościami w Twoim imieniu.
