Blog

12 lipca 2024

Prosta spółka akcyjna a klasyczna spółka akcyjna – podobieństwa, różnice

Spółka akcyjna jest jedną z form działalności gospodarczej, jaką mogą wybrać osoby chcące założyć firmę w Polsce. Jednak 1 lipca 2021 roku w polskim systemie prawnym w ramach pakietu o nazwie „100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców” pojawiła się prosta spółka akcyjna. Jak wskazuje na to jej nazwa, jest ona uproszczoną wersją spółki akcyjnej.

Spis treści

Spółki akcyjne – co należy o nich wiedzieć?

Spółka akcyjna (S.A.) jest jedną z najpowszechniejszych form organizacyjnych przedsiębiorstw. Jest to firma, która posiada osobowość prawną i kapitał podzielony na akcje. Właściciele spółki akcyjnej są znani jako akcjonariusze, a ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest zwykle ograniczona do wartości ich udziałów.

Obecnie spółki akcyjne w Polsce działają na podstawie Kodeksu spółek handlowych.

Mówiąc o najważniejszych cechach spółek akcyjnych, należy wspomnieć przede wszystkim o następujących aspektach:

  • kapitał dzielony na akcje – kapitał spółki jest podzielony na akcje, które mogą być publicznie lub prywatnie sprzedawane. Akcje reprezentują udziały w kapitale spółki i nadają akcjonariuszom pewne prawa, takie jak prawo do głosowania na zgromadzeniach akcjonariuszy oraz prawo do udziału w zyskach w postaci dywidendy;
  • odpowiedzialność akcjonariuszy – zazwyczaj odpowiedzialność akcjonariuszy za zobowiązania spółki jest ograniczona do wartości ich udziałów. Oznacza to, że akcjonariusze nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za długi spółki poza swoimi wkładami do kapitału;
  • zarządzanie – spółka akcyjna jest zarządzana przez zarząd, który działa na podstawie uprawnień przyznanych przez zgromadzenie akcjonariuszy. Zgromadzenie akcjonariuszy podejmuje ważne decyzje dotyczące spółki, takie jak zmiany statutu, wybór zarządu czy podział zysków;
  • osobowość prawna – spółka akcyjna jest odrębną jednostką prawną od swoich właścicieli. Nabywa ona osobowość prawną w momencie wpisania do rejestru przedsiębiorców, który jest częścią Krajowego Rejestru Sądowego. Oznacza to, że taka firma może posiadać własność, zawierać umowy, wnosić pozwy i działać na własny rachunek.

Do niedawna spółki akcyjne były popularne przede wszystkim wśród większych przedsiębiorstw, które potrzebowały dużego kapitału na rozwój. Sytuacja nieco zmieniła się wraz z pojawieniem się prostej spółki akcyjnej, która zyskała dużą popularność wśród założycieli start-upów.

Spółka akcyjna a prosta spółka akcyjna – działalność, struktura i likwidacja

Rozróżnienie między spółką akcyjną a prostą spółką akcyjną weszło w życie w lipcu 2021 roku, kiedy Ministerstwo Rozwoju wprowadziło w życie pakiet „100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców”. Jego celem było ułatwienie założenia firmy przedsiębiorcom i twórcom start-upów – zwłaszcza tym z nowych branż.

Pakiet Ministerstwa Rozwoju odniósł skutek, bo w przeciągu swojego pierwszego roku obecności w systemie prawnym prosta spółka akcyjna została wybrana przez założycieli około 800 razy.

Klasyczna spółka akcyjna

Klasyczna spółka akcyjna w nazwie musi zawierać określenie „spółka akcyjna” lub „S.A.”.

Spółka akcyjna – założenie 

Może ją otworzyć minimum jeden założyciel, którym może być:

  • osoba fizyczna,
  • osoba prawna,
  • jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej.

Do założenia spółki akcyjnej niezbędny jest statut, który tworzy się w formie aktu notarialnego. Firmę należy zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

Oczywiście, do zarejestrowania firmy niezbędne jest wniesienie wkładu kapitałowego. Minimalny wkład finansowy w przypadku spółki akcyjnej jest wyznaczony na 100 000 zł, a wkłady na jego pokrycie mogą być pieniężne lub niepieniężne.

Spółka akcyjna – struktura i działalność

W spółce akcyjnej muszą być oficjalne organy, czyli: walne zgromadzenie akcjonariuszy, zarząd i rada nadzorcza.

To zarząd, który składa się z jednego lub większej liczby członków, pełni funkcję reprezentacyjną. W przypadku zarządu wieloosobowego sposób reprezentacji powinien być określony przez statut spółki, ale jeśli statut tego nie określa, reprezentacja przebiega poprzez współdziałanie dwóch członków zarządu lub członka zarządu i prokurenta. Możliwe jest również ustanowienie pełnomocnika. Jeśli statut nie określa inaczej, zarząd jest zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. W przypadku tej formy gospodarczej występuje nieograniczona odpowiedzialność firmy za jej zobowiązania, co oznacza, że założyciel nie musi pokrywać zobowiązań firmy z majątku prywatnego.

W ramach działania spółki akcyjnej trzeba prowadzić pełną księgowość, czyli księgi rachunkowe. Niezbędne jest też sporządzanie sprawozdań finansowych i bieżące sprawdzanie stanu aktywów i pasywów.

Spółka akcyjna – likwidacja 

Prowadząc spółkę akcyjną, możesz zawiesić działalność firmy, jeżeli nie zatrudniasz pracowników. W stanie zawieszenia firma może funkcjonować przez okres od 30 dni do 24 miesięcy, przy czym datę zawieszenia działalności należy wskazać w uchwale zarządu o zawieszeniu (nie może być ona wcześniejsza niż data złożenia wniosku o zawieszenie w KRS).

Spółkę akcyjną można rozwiązać z przyczyn, które przewiduje jej statut, a także w wyniku uchwały walnego zgromadzenia, ogłoszenia upadłości czy z innych przyczyn, które przewiduje prawo. W ramach zamknięcia firmy należy przeprowadzić postępowanie likwidacyjne, a następnie złożyć wniosek o wykreślenie spółki z KRS.

Prosta spółka akcyjna

Podobnie jak w przypadku klasycznej spółki akcyjnej, jej nazwa może być dowolna – należy pamiętać jedynie o tym, by zawierała oznaczenie „prosta spółka akcyjna” lub „P.S.A.”.

Prosta spółka akcyjna – założenie

Prosta spółka akcyjna może być założona przez dwóch lub więcej wspólników, którymi może być:

  • osoba fizyczna,
  • osoba prawna,
  • jednostka organizacyjna mająca zdolność prawną.

Do założenia firmy potrzebna jest umowa, którą możesz zawrzeć w formie aktu notarialnego lub drogą internetową w systemie S24 (opcja ta jest jednak możliwa tylko wtedy, gdy wnoszone są wkłady wyłącznie w formie pieniężnej). Firmę należy zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

Czym jest prosta spółka akcyjna? Jedną z najważniejszych różnic między prostą spółką akcyjną a spółką akcyjną jest minimalna wysokość kapitału zakładowego (pieniężnego lub niepieniężnego). Podczas gdy w S.A. wynosi on 100 000 zł, tutaj jest to zaledwie 1 zł.

Prosta spółka akcyjna – struktura i działalność

Ta forma prowadzenia działalności także ma określoną strukturę. Poszczególne organy w prostej spółce akcyjnej to zarząd, rada nadzorcza lub rada dyrektorów (łączy ona funkcje zarządu i rady nadzorczej) oraz walne zgromadzenie.

Funkcję reprezentacyjną sprawuje zarząd lub rada dyrektorów, a jeśli zarząd jest wieloosobowy, do prowadzenia spraw są zobowiązani wszyscy członkowie (ewentualne zmiany w tym zakresie muszą być określone w umowie spółki lub regulaminie zarządu). Tak jak w przypadku S.A., mamy tu do czynienia z nieograniczoną odpowiedzialnością spółki za jej zobowiązania i tak samo jak S.A., prosta spółka akcyjna musi prowadzić księgi rachunkowe, czyli pełną księgowość.

Prosta spółka akcyjna – likwidacja

Prosta spółka akcyjna może zawiesić działalność, o ile nie zatrudnia pracowników. W tym zakresie obowiązują te same przepisy, co w przypadku spółki akcyjnej – z zastrzeżeniem, że decyzję o niej może podjąć zarówno zarząd lub rada dyrektorów. Do rozwiązania spółki może dojść w następujących sytuacjach:

  • przyjęcie uchwały walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę (poza pewnymi wyjątkami);
  • wydanie wyroku sądu na żądanie akcjonariusza lub członka organu spółki w sytuacji, gdy osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe lub zachodzą inne ważne przyczyny;
  • ogłoszenie upadłości spółki.

Oczywiście poza tym do rozwiązania firmy może dojść z powodu przyczyn, które są przewidziane w umowie spółki lub innych przyczyn prawnych. Następuje wówczas postępowanie likwidacyjne, które kończy się złożeniem wniosku o wykreślenie spółki z KRS.

Jaką formę działalności gospodarczej wybrać – podsumowanie

Wybór między spółką akcyjną a prostą spółką akcyjną zależy głównie od Twoich preferencji dotyczących organizacji firmy oraz potrzeb kapitałowych i prawnych. Jeśli planujesz założyć większą firmę, która będzie potrzebowała dużego kapitału na rozwój i jesteś gotów podjąć dodatkowe formalności oraz spełnić wyższe wymagania związane z rejestracją i zarządzaniem, spółka akcyjna może być lepszą opcją.Z drugiej strony, jeśli szukasz prostszej formy organizacyjnej dla mniejszej lub średniej firmy, która ma niższe wymagania dotyczące kapitału zakładowego i elastyczniejszą strukturę zarządzania, to prostą spółkę akcyjną możesz uznać za bardziej odpowiednią. W celu dokładnego przeanalizowania zalet i wad tych rozwiązań warto sięgnąć po pomoc w założeniu firmy, jaką oferuje Solidna Księgowa. Pomożemy Ci dokładniej ocenić Twoje potrzeby i możliwości oraz wyjaśnimy, czym charakteryzuje się księgowość dla spółek. Skontaktuj się z nami mailowo lub telefonicznie!

Czytaj więcej

  • 2 września 2024
    Kategoria

    Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą jako dziennikarz? Poradnik krok po kroku

    Planujesz założyć jednoosobową działalność gospodarczą jako dziennikarz? To doskonały krok w stronę niezależności i możliwości pracy na...

    Czytaj
  • 2 września 2024
    Kategoria

    Czy jako trener personalny muszę posiadać kasę fiskalną?

    Kasa fiskalna jest urządzeniem służącym do rejestrowania sprzedaży usług lub towarów, a dla wielu przedsiębiorców stanowi obowiązkowy...

    Czytaj
  • 2 września 2024
    Kategoria

    Działalność nierejestrowana dla trenera personalnego

    Jeśli planujesz rozpocząć pracę jako trener personalny, ale nie jesteś pewien, czy od razu chcesz zakładać pełnoprawną działalność gospodarczą,...

    Czytaj
  • 2 września 2024
    Kategoria

    Trener personalny a VAT – co musisz wiedzieć przed założeniem JDG

    Kwestia VAT (podatku od towarów i usług) jest istotnym zagadnieniem dla każdego trenera personalnego prowadzącego własną działalność gospodarczą....

    Czytaj
  • 2 września 2024
    Kategoria

    Trener personalny – Jaki kod PKD wybrać?

    Zakładając działalność gospodarczą jako trener personalny, jednym z kluczowych kroków jest wybór odpowiedniego kodu PKD (Polska Klasyfikacja...

    Czytaj
  • 2 września 2024
    Kategoria

    Jak założyć działalność gospodarczą jako trener personalny?

    Jeśli myślisz o założeniu własnej działalności gospodarczej jako trener personalny, to świetna decyzja! Chciałabym Cię przeprowadzić przez...

    Czytaj
  • 1 września 2024
    Kategoria

    B2B a umowa o pracę: porównanie składek społecznych

    Wybór między umową o pracę a współpracą na zasadach B2B to decyzja, która wpływa nie tylko na formę zatrudnienia, ale także na wysokość...

    Czytaj
  • 1 września 2024
    Kategoria

    Umowa o pracę czy działalność gospodarcza – porównanie składki zdrowotnej

    Wybór między umową o pracę a prowadzeniem działalności gospodarczej wiąże się z wieloma różnicami, w tym także w zakresie...

    Czytaj
  • 1 września 2024
    Kategoria

    Umowa o pracę czy działalność gospodarcza – którą formę opodatkowania wybrać?

    Decyzja między umową o pracę a prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej to jedna z najważniejszych kwestii, z jaką...

    Czytaj
  • 1 września 2024
    Kategoria

    Odpowiedzialność na umowie o pracę vs. działalność gospodarcza – Co warto wiedzieć?

    Jeśli zastanawiasz się nad różnicami w odpowiedzialności między umową o pracę a prowadzeniem działalności gospodarczej, ten artykuł...

    Czytaj