Prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą? To znaczy, że możesz rozliczać swoje podatki na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego. Należy on do najprostszych form opodatkowania — podatek płacisz bezpośrednio od przychodu, bez odliczania jego kosztów. Niestety, ryczałt ma swoje minusy — rozliczając PIT-28 nie skorzystasz z części ulg, które przysługują innym podatnikom. Co możemy odliczyć od ryczałtu i jakie ulgi przysługują przedsiębiorcom, którzy wybrali tę formę rozliczenia?
Dla przedsiębiorców działających w formie jednoosobowej działalności gospodarczej ryczałt jest bardzo atrakcyjną formą rozliczenia; wiąże się ze znacznie niższymi stawkami niż w przypadku skali podatkowej czy podatku liniowego, a do tego — jest prostszy w wyliczeniu. Musimy jedynie znać obowiązującą nas stawkę oraz sumę przychodów — czyli łączną wartość sprzedaży towarów i usług w danym okresie rozliczeniowym. Nic trudnego, prawda?
Problem w tym, że ryczałtowcy nie mogą odliczyć od swoich przychodów kosztów prowadzenia swojej działalności. Gdyby tak było, mówilibyśmy o rozliczeniu z dochodów, nie zaś — przychodów (warto przypomnieć tę różnicę: dochód firmy = przychód – koszty działalności). Rozliczając podatek w tej formie nie uwzględnimy więc faktur za firmowe wydatki; dlatego też decyzja o przejściu na ryczałt najbardziej opłaci się tym, którzy nie ponoszą zbyt wysokich kosztów działalności — na przykład specjalistom z branż kreatywnych oraz IT, pracującym w ramach jednoosobowej działalności.
Nie znaczy to jednak, że rozliczając ryczałt nie możesz w żaden sposób obniżyć zadeklarowanego przychodu! Podobnie jak innym przedsiębiorcom, przysługuje Ci prawo do odliczenia opłaconych w poprzednim roku podatkowym składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe) – czyli, mówiąc krótko, ZUS-u.
Ryczałtowcy mogą również odliczyć od przychodu obowiązkową składkę zdrowotną. W świetle przepisów tzw. Polskiego Ładu, od 2023 roku osoby rozliczające ryczałt ewidencjonowany mogą od swoich przychodów odjąć 50% kwoty składek zdrowotnych zapłaconych w ciągu roku.
Oprócz odliczenia obowiązkowych składek ryczałtowcy mogą skorzystać także z przysługujących im preferencji podatkowych — innymi słowy, ulg. Co prawda ich pula jest ograniczona w porównaniu do podatników rozliczających się przy pomocy skali podatkowej lub podatku liniowego, jednak to nie znaczy, że powinniśmy o nich zapominać! Według najnowszych przepisów ryczałtowcom przysługuje m.in.:
Wiele małżeństw decyduje się rozliczyć swój podatek wspólnie. Przy takim rozliczeniu sumę dochodów współmałżonków sumuje się, a następnie — dzieli na dwa. W ten sposób możemy uniknąć trafienia do wyższego progu skali podatkowej lub korzystniej wyliczyć kwotę zmniejszającą podatek.
Słowo-klucz to w tym przypadku „dochód”. Ryczałtowcy, jak wspomnieliśmy wcześniej, nie rozliczają podatku na podstawie dochodów, lecz przychodów. Nie można ich ot tak połączyć ze sobą — a zatem, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą na ryczałcie, to nie możesz rozliczyć się razem z małżonką lub małżonkiem. Konieczne będą osobne zeznania.
Co ważne, wspólne rozliczenie nie jest możliwe także w sytuacji, gdy łączysz działalność gospodarczą z pracą na etacie. Nawet jeśli zarówno Ty, jak i Twoja małżonka macie umowy o pracę, nie możecie ich rozliczyć w jednym zeznaniu.
W zasadzie istnieją tylko dwa wyjątki od tej reguły. Pierwszy z nich to sytuacja, gdy z prowadzonej przez nas działalności gospodarczej nie osiągnęliśmy w danym roku żadnych przychodów — a więc składamy „zerowy” PIT-28. Drugim wyjątkiem są podatnicy, którzy rozliczają ryczałtem najem prywatny nieruchomości.
Z ulgi prorodzinnej chętnie korzystają miliony Polaków — obecnie to najczęściej wykorzystywane odliczenie w zeznaniach podatkowych. I nic dziwnego — pozwala odjąć od opodatkowanego dochodu nawet kilka tysięcy złotych! Niestety, rodzice prowadzący działalność gospodarczą rozliczaną ryczałtem z tej ulgi nie skorzystają.
Ryczałtowcom nie przysługuje również „ulga dla samotnego rodzica”; jeśli jesteś jedynym opiekunem swojego dziecka, nie będziesz mógł rozliczyć się na preferencyjnych warunkach tak, jak mogą to zrobić osoby korzystające ze skali podatkowej.
Wiemy, że rozliczając podatek ryczałtowy nie odliczymy od naszych przychodów kosztów działalności. Sprawa się robi jednak nieco bardziej zagmatwana, jeśli jesteśmy nie tylko ryczałtowcami, ale i… VAT-owcami.
Czasem uważa się, że przedsiębiorca, czy to działający w formie JDG, czy w jakiejkolwiek innej, może wybrać pomiędzy płaceniem ryczałtu a opłacaniem podatku VAT. Nic bardziej mylnego! Ryczałt to przecież tylko jedna z form rozliczania PIT-u, czyli podatku, który płaci każdy z nas.
VAT jest zaś zupełnie odrębnym podatkiem, który opłacamy od świadczonych usług lub sprzedawanych towarów. Nie każdy przedsiębiorca ma obowiązek opłacania VAT-u; z reguły jednak zostanie tzw. VAT-owcem jest dla nas po prostu opłacalne — na przykład gdy świadczymy usługi innym podatnikom VAT-u. W takiej sytuacji obie strony transakcji mogą odliczyć podatek; dlatego właśnie większość przedsiębiorców działających na umowach B2B na podatek VAT się jednak decyduje.
Płacenie podatku VAT to także świetny sposób na to, by zaoszczędzić na kosztach prowadzenia działalności. Od większości firmowych zakupów będziemy mogli odliczyć 23-procentowy podatek. I tak — dotyczy to zarówno sprzętu komputerowego, jak i tytułowego paliwa! A w dzisiejszych czasach to, jak wiadomo, naprawdę spora oszczędność.
A komu opłaca się rezygnacja z VAT-u? Najczęściej małym przedsiębiorcom, którzy ponoszą niskie koszty własnej działalności oraz realizują usługi dla klientów indywidualnych (niebędącymi podatnikami VAT). Jednak wraz z rozwojem swojego biznesu nawet i oni często decydują się na dodatkowy podatek.
Jeżeli więc jesteś ryczałtowcem prowadzącym jednoosobową działalność, to z pewnością powinieneś zastanowić się nad wejściem w VAT. Bez niego nie będziesz miał możliwości odliczenia kosztów prowadzenia swojego biznesu — to spora ulga dla finansów firmy! A jeśli będziesz miał wątpliwości, czy w Twoim przypadku połączenie ryczałtu z VAT-em się opłaca — poszukaj pomocy w biurze rachunkowym. Ktoś, kto od lat prowadzi usługi księgowe na pewno będzie wiedział, co dla Ciebie i Twojej firmy jest najkorzystniejsze!
