Blog

Księgowość pełna a uproszczona — czym się różnią?

Każdy przedsiębiorca prowadzący własną działalność gospodarczą musi prowadzić księgowość — to dosyć oczywiste. Nie wszyscy jednak wiedzą, że istnieje kilka sposobów na prowadzenie ewidencji księgowej. Dzięki temu wielu przedsiębiorców nie musi już od początku swojej działalności martwić się skomplikowanymi księgami rachunkowymi; zamiast nich, mogą oni postawić na księgowość uproszczoną. Czym różni się księgowość uproszczona od pełnej i na którą z nich powinniśmy się zdecydować?

Rodzaje księgowości

Rozliczanie podatków jest jednym z najważniejszych obowiązków przedsiębiorców; by zrobić to prawidłowo, niezbędna jest rzetelnie prowadzona ewidencja wszystkich operacji gospodarczych naszej działalności, czyli innymi słowy — jej przychodów i rozchodów. 

W Polsce obowiązują dwa rodzaje księgowości — pełna i uproszczona. Część przedsiębiorców może swobodnie wybrać pomiędzy nimi — wiele form działalności ma jednak obowiązek prowadzenia księgowości pełnej, a więc tej nieco bardziej skomplikowanej. Od czego to zależy? O tym nieco później — skupmy się teraz na tym, co charakteryzuje oba rodzaje księgowości.

Czym jest księgowość pełna?

Księgi rachunkowe (bo tak inaczej określamy pełną księgowość) są tym, co jako pierwsze kojarzy się z pracą księgowych czy biur rachunkowych. Nic dziwnego — to właśnie firmy, które mają obowiązek prowadzić księgi najczęściej decydują się na profesjonalne usługi księgowe. Trzeba bowiem wiedzieć, że prowadzenie pełnej księgowości to praca na pełen etat — wymaga doskonałej znajomości przepisów i… sporej ilości poświęconych na nią godzin.

Co czyni prowadzenie ksiąg tak wymagającym? Mnogość obowiązków — księgowi opiekujący się pełną księgowością muszą dokonywać (na bieżąco!) ewidencji obrotów i sald dla księgi głównej oraz ksiąg pomocniczych, uzupełniających informacje zawarte w księdze głównej. Ich zadaniem jest również inwentaryzacja aktywów i pasywów firmy, a także sporządzenie pełnego bilansu oraz rachunku zysków i strat danej działalności. Sporo, prawda? 

Jednak wysiłek włożony w prowadzenie pełnych ksiąg się opłaca — tak dokładna ewidencja naszej działalności pozwala uzyskać pełny obraz sytuacji finansowej firmy, dzięki czemu możemy skuteczniej nią zarządzać. A do tego daje nam dużo większe możliwości jeśli chodzi o optymalizację podatkową.

Czym charakteryzuje się księgowość uproszczona?

Księgowość uproszczona to znacznie łatwiejsza forma prowadzenia ewidencji finansowej — wymaga zapisywania jedynie podstawowych informacji o obrotach firmy. Wielu przedsiębiorców radzi sobie z księgowością uproszczoną samodzielnie, korzystając przy tym z programów księgowych.

Uproszczoną księgowość możemy prowadzić na jeden z trzech sposobów: w formie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub, w szczególnych przypadkach, karty podatkowej.

O PKPiR można powiedzieć, że jest o wiele prostszą wersją pełnych ksiąg rachunkowych. Jej prowadzenie polega na zapisywaniu przychodów oraz wydatków firmy — to wszystko! Co ważne, księgę musimy założyć już na dzień rozpoczęcia naszej działalności.

Księgowość w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wymaga od nas jeszcze mniej trudu — zapisujemy wyłącznie przychody naszej firmy, od których rozliczymy później podatek.

Ostatnim sposobem na prowadzenie księgowości jest karta podatkowa — przy której… nie trzeba prowadzić żadnych zapisów; przedsiębiorca opłaca bowiem podatek niezależny od dochodów. Urząd Skarbowy powoli wycofuje się jednak z tej formy rozliczenia; nowi przedsiębiorcy lub ci, którzy dopiero planują zmienić sposób opodatkowania już z niej nie skorzystają.

Kiedy można prowadzić uproszczoną księgowość, a kiedy — pełną?

​Jak wcześniej wspomniałam, z uproszczonej księgowości mogą korzystać wybrani przedsiębiorcy, w tym osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą oraz spółki jawne, partnerskie i cywilne osób fizycznych. Od 1 stycznia 2025 roku, na mocy nowelizacji ustawy o rachunkowości z 6 grudnia 2024 roku, limit przychodów netto ze sprzedaży, którego przekroczenie zobowiązuje do prowadzenia pełnej księgowości, został podniesiony z 2 000 000 euro do 2 500 000 euro. Przeliczając ten limit na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP na 1 października 2024 roku (4,2846 zł/euro), wynosi on 10 711 500 zł.

Do prowadzenia pełnej księgowości są za to zobligowane wszystkie firmy, które przekroczą wspomniany limit, a także: spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowe oraz komandytowo-akcyjne.

Jak widać, z zalet księgowości uproszczonej skorzystają jedynie mali przedsiębiorcy — ci, którzy się na to zdecydują, mogą w dowolnym momencie przejść na księgi rachunkowe. W praktyce — zdarza się to raczej rzadko.

Księgowość pełna a księgowość uproszczona — którą wybrać?

Jeśli należysz do przedsiębiorców, którym przysługuje prawo do prowadzenia księgowości uproszczonej — warto się nad tym zastanowić!

Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów czy ryczałt ewidencjonowany są na tyle prostymi formami ewidencji finansowej, że bez trudu poprowadzisz ją samemu. A jeśli zdecydujesz się skorzystać z pomocy księgowej — zapłacisz o wiele mniej, niż w przypadku pełnej księgowości.

Z drugiej strony, uproszczona dokumentacja nie zapewni Ci tak dokładnego wglądu w finanse firmy, jak rzetelnie prowadzona pełna księgowość. Jednak w przypadku małej działalności (a o takiej mówimy), kontrolowanie sytuacji finansowej nie powinno być na tyle trudne, by księgi rachunkowe były niezbędne.

Pobierz bezpłatne zestawienie:

16 najgorszych błędów przy zakładaniu JDG

i dowiedz się, jak ich uniknąć!

Sprawdź, jak różnice w podatkach, składkach ZUS i kosztach księgowości wpływają na start Twojej działalności.

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Pobierz bezpłatną ulotkę:

16 rzeczy, które warto przemyśleć przed założeniem działalności

..abyś mógł dobrze przygotować się na start swojej firmy.

Sprawdź, jak dobrze przygotować się do startu swojej firmy, by uniknąć niespodzianek i kosztownych błędów!

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Najpopularniejsze Artykuły

  • Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Czytaj
  • Składki ZUS na ryczałcie w 2025 roku – ile zapłacisz?

    Czytaj
  • Mały ZUS Plus 2025 – wszystko, co musisz wiedzieć

    Czytaj

Czytaj więcej

  • 24 kwietnia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Kontrola podatkowa dla jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG)

    Kontrola podatkowa to procedura, podczas której organy skarbowe weryfikują, czy przedsiębiorca prawidłowo rozlicza swoje zobowiązania wobec fiskusa. Dla...

    Czytaj
  • 22 kwietnia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Mechanizm podzielonej płatności (split payment) – praktyczny przewodnik dla przedsiębiorców

    Mechanizm podzielonej płatności (MPP), znany również jako split payment, to rozwiązanie wprowadzone do polskiego systemu VAT, które ma ograniczać...

    Czytaj
  • 15 marca 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    IKZE – czyli sposób na dodatkową emeryturę i obniżenie podatku

    Z ulgi na IKZE mogą korzystać zarówno osoby prywatne, jak i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Poniższy artykuł...

    Czytaj
  • 25 lutego 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) w Polsce wiąże się z wieloma kosztami, które przedsiębiorca musi uwzględnić...

    Czytaj
  • 19 lutego 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Darowizny w 2025 roku: Jakie są limity zwolnienia z podatku?

    W 2025 roku przepisy dotyczące darowizn i związanych z nimi limitów podatkowych pozostają klarowne. Jeśli planujesz przekazać darowiznę,...

    Czytaj
  • 9 lutego 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Jakich podatków najczęściej dotyczą kontrole skarbowe?

    Kontrole podatkowe są jednym z podstawowych narzędzi organów skarbowych służących wykrywaniu nieprawidłowości w rozliczeniach...

    Czytaj
  • 31 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Te osoby nie otrzymają zwrotu podatku w 2025 roku – sprawdź, czy to dotyczy Ciebie

    Zwrot podatku to dla wielu osób miły dodatek po rocznym rozliczeniu PIT. Jednak nie wszyscy mogą na niego liczyć. Istnieją sytuacje, w których...

    Czytaj
  • 30 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Ile składki zdrowotnej możesz odliczyć w 2025 roku?

    W 2025 roku możliwość odliczenia składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania Twojej działalności gospodarczej. Nie każdy przedsiębiorca może...

    Czytaj
  • 28 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Jak zapłacić niższy podatek dzięki dzieciom? 3 sposoby na ulgi dla rodzin

    Rodzice wychowujący dzieci mogą skorzystać z różnych ulg podatkowych, które realnie obniżają kwotę podatku do zapłaty. W zależności...

    Czytaj
  • 27 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Samochód w najmie długoterminowym czy w leasingu? Co wybrać?

    Coraz więcej osób i firm staje przed wyborem, czy lepszym rozwiązaniem będzie samochód w najmie długoterminowym, czy może leasing. Obydwie...

    Czytaj