Blog

6 października 2023

Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Jedną z podstawowych zasad rachunkowości prowadzonej w przedsiębiorstwie jest tak zwana zasada periodyzacji. Na jej podstawie konieczne jest dzielenie operacji gospodarczych na okresy, których dotyczą. Zdarza się jednak, że przychody w przedsiębiorstwie są odnotowywane w okresie, którego teoretycznie nie powinny już dotyczyć. Wówczas stosuje się właśnie rozliczenia międzyokresowe przychodów. Czym dokładnie one są i jak umieszcza się rozliczenia międzyokresowe w bilansie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w poniższym tekście.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów w bilansie – na czym to polega?

Rozliczenie międzyokresowe przychodów jest najlepszym dowodem na to, że dla osoby niemającej specjalistycznej wiedzy, nawet stosunkowo prosta księgowość dla jednoosobowej działalności gospodarczej może wymagać skorzystania z usług biura rachunkowego. Na czym zatem polega rozliczanie międzyokresowe kosztów i przychodów?

Wspomniana we wstępie tego artykułu periodyzacja rachunkowości opiera się na konkretnych fundamentach, wśród których można wymienić zasadę memoriału, współmierności kosztów i przychodów oraz zasadę ostrożności.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów w bilansie to w rachunkowości termin, który określa koszty związane z zawarciem transakcji w jednym okresie, ale dotyczące innego okresu (lub wielu okresów). Ujmując to najkrócej: transakcje, których koszty dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych, powinny figurować jako rozliczenia międzyokresowe.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów – rodzaje

Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów dzieli się na dwa rodzaje: czynne i bierne. Pierwsze polegają na eliminacji z kosztów konkretnego okresu tych kosztów, które dotyczą przyszłego okresu (lub okresów), a drugie – na uwzględnieniu kosztów, które zostały wykonane w danym okresie, ale nie zostały jeszcze poniesione.

Poniżej omawiamy oba rozliczenia międzyokresowe kosztów. Przykłady rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych znajdziesz w dalszej części artykułu.

Rozliczenie międzyokresowe kosztów czynne

Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne to koncepcja rachunkowości stosowana w celu prawidłowego odzwierciedlenia kosztów w finansowych sprawozdaniach przedsiębiorstwa. Oznacza to, że pewne koszty, które zostały poniesione w danym okresie rachunkowym, są rozliczane na przestrzeni kilku okresów rozliczeniowych, zamiast zaksięgowania ich jednorazowo w okresie, w którym zostały poniesione.

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów – przykłady

Istnieje kilka powodów, dla których przedsiębiorstwa stosują rozliczenie międzyokresowe kosztów czynne. Jako przykłady czynnych rozliczeń międzyokresowych możemy wskazać:

  • Koszty związane z projektami długoterminowymi: w przypadku przedsiębiorstw realizujących projekty długoterminowe, koszty projektu mogą być rozkładane na wiele lat, zamiast zaksięgowania ich w całości w roku rozpoczęcia projektu. Dzięki temu można bardziej dokładnie odzwierciedlić wpływ projektu na wyniki finansowe firmy w trakcie jego trwania;
  • Ubezpieczenia i koszty długoterminowe zobowiązań: niektóre koszty, takie jak składki ubezpieczeniowe lub koszty związane z długoterminowymi zobowiązaniami, są rozkładane na przestrzeni wielu okresów rozliczeniowych, aby odzwierciedlić korzyści lub zobowiązania, które wynikają z tych płatności w przyszłości.

Wszystkie te przykłady mają na celu zapewnienie, że koszty są rozliczane w sposób bardziej adekwatny do rzeczywistego wpływu na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Jest to zgodne z zasadą ostrożności w rachunkowości, która nakazuje unikanie zaniżania kosztów lub przeszacowania zysków w finansowych sprawozdaniach. Jednak przychody przyszłych okresów muszą być rozliczane zgodnie z obowiązującymi przepisami rachunkowymi i standardami międzynarodowymi, aby zapewnić uczciwość i przejrzystość w raportowaniu finansowym.

Bierne rozliczenia międzyokresowe w bilansie

Bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów w bilansie dotyczy sytuacji, w której przedsiębiorstwo już skorzystało z danej usługi lub otrzymało dostawę towaru, ale jeszcze nie opłaciło faktury za usługi lub towary. Do takich sytuacji dochodzi najczęściej wtedy, gdy faktura po prostu jeszcze nie dotarła do firmy.

Bierne rozliczenia międzyokresowe są istotne w rachunkowości, ponieważ pomagają przedsiębiorstwom odzwierciedlić dokładnie wyniki finansowe w danym okresie rozliczeniowym, uwzględniając zobowiązania i zasoby, które istnieją, ale jeszcze nie wpłynęły na rachunki bankowe przedsiębiorstwa.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów – przykłady rozliczeń biernych

Bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów znajduje zastosowanie w takich sytuacjach jak:

  • Rejestracja wynagrodzeń: przedsiębiorstwo może zarejestrować koszty związane z wynagrodzeniami lub premiami, które zostały zarobione przez pracowników w okresie rozliczeniowym, ale jeszcze nie zostały wypłacone. Te koszty są księgowane jako zobowiązania finansowe i rozliczane w przyszłych okresach rozliczeniowych, gdy pracownicy otrzymają swoje wynagrodzenia lub premie;
  • Rejestracja kosztów związanych z gwarancjami lub serwisem posprzedażnym: firma może zarejestrować koszty gwarancji lub serwisu posprzedażnego, które są związane z produktami lub usługami sprzedanymi w okresie rozliczeniowym, ale koszty te są przewidywane do poniesienia w przyszłości, gdy będą wykonywane prace gwarancyjne lub serwisowe.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów – księgowanie

Jak w księgach wygląda rozliczenie międzyokresowe kosztów? Księgowanie międzyokresowych kosztów biernych może być różne w zależności od wybranej metody księgowania kosztów lub ewentualnego zastosowania uproszczeń. Z kolei rozliczenie międzyokresowe przychodów i kosztów czynnych powinno znajdować się po stronie aktywów, z jednoczesnym podziałem na rozliczenia krótko- i długoterminowe.

Podsumowując, można powiedzieć, że umiejętność właściwego rozpoznania rozliczeń kosztów międzyokresowych jest sporym wyzwaniem dla osób niedoświadczonych, dlatego warto wybrać usługi księgowe od renomowanego biura rachunkowego. Solidna Księgowa, oferująca księgowość online zatroszczy się o przychody przyszłych okresów w bilansie i rozliczenie międzyokresowe przychodów w Twojej firmie.

Pobierz bezpłatne porównanie:

Koszty działalności gospodarczej vs. spółki z o.o.

i sprawdź, która forma działalności będzie dla Ciebie bardziej opłacalna!

Sprawdź, jak różnice w podatkach, składkach ZUS i kosztach księgowości wpływają na start Twojej działalności.

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Pobierz bezpłatną ulotkę:

16 rzeczy, które warto przemyśleć przed założeniem działalności

..abyś mógł dobrze przygotować się na start swojej firmy.

Sprawdź, jak dobrze przygotować się do startu swojej firmy, by uniknąć niespodzianek i kosztownych błędów!

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Najpopularniejsze Artykuły

  • Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Czytaj
  • Mały ZUS Plus 2025 – wszystko, co musisz wiedzieć

    Czytaj
  • Data sprzedaży a data wystawienia faktury — czy muszą być takie same?

    Czytaj

Czytaj więcej

  • 8 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Czym jest i jak złożyć formularz VAT-R online?

    Rejestracja VAT jest istotnym etapem w działalności każdego przedsiębiorcy, który zamierza prowadzić sprzedaż opodatkowaną VAT. Wymaga ona...

    Czytaj
  • 8 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    VAT UE – co powinieneś wiedzieć?

    VAT UE to podatek od towarów i usług związany z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi, który stanowi istotny element dla przedsiębiorców...

    Czytaj
  • 7 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Ulga na start – jak działa i kto może z niej skorzystać?

    Dla początkujących przedsiębiorców w Polsce jednym z najpopularniejszych programów wspierających rozwój biznesu jest ulga na start. To...

    Czytaj
  • 6 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Podatek liniowy – co to jest i jak działa?

    Czy wiesz, że prowadząc działalność gospodarczą, możesz wybrać podatek liniowy jako formę opodatkowania? Jest to rozwiązanie, które charakteryzuje...

    Czytaj
  • 6 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Mały ZUS Plus 2025 – wszystko, co musisz wiedzieć

    Dla małych przedsiębiorców w Polsce jednym z najważniejszych tematów w 2025 roku pozostaje Mały ZUS Plus. To program, który pozwala...

    Czytaj
  • 5 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Do kiedy płaci się ZUS? Terminy płatności składek ZUS w 2025 roku

    Przedsiębiorcy w Polsce mają obowiązek regularnego opłacania składek ZUS, które obejmują ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz różne fundusze...

    Czytaj
  • 4 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Ryczałt 8,5% – Jakie branże mogą skorzystać z tej stawki?

    Ryczałt ewidencjonowany to jedna z najprostszych form opodatkowania, ciesząca się dużą popularnością wśród przedsiębiorców. Umożliwia on...

    Czytaj
  • 2 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Zmiana formy opodatkowania w 2025 roku

    Każdego roku przedsiębiorcy mają możliwość zmiany formy opodatkowania swojej działalności gospodarczej. W 2025 roku proces ten przebiega podobnie...

    Czytaj
  • 28 grudnia 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Samozatrudnienie, czyli B2B a umowa o pracę — co się bardziej opłaca?

    Pracując w branży IT lub zawodach kreatywnych często zastanawiamy się, czy klasyczny “etat” rzeczywiście się nam opłaca. Wizja wyższych...

    Czytaj
  • 20 grudnia 2024
    Podatki przedsiębiorcy

    Składka zdrowotna 2025 r. – jakie zmiany czekają przedsiębiorców?

    Składka zdrowotna w 2025 roku to jedno z kluczowych zobowiązań przedsiębiorców wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W 2025 roku...

    Czytaj