Blog

6 października 2023

Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Jedną z podstawowych zasad rachunkowości prowadzonej w przedsiębiorstwie jest tak zwana zasada periodyzacji. Na jej podstawie konieczne jest dzielenie operacji gospodarczych na okresy, których dotyczą. Zdarza się jednak, że przychody w przedsiębiorstwie są odnotowywane w okresie, którego teoretycznie nie powinny już dotyczyć. Wówczas stosuje się właśnie rozliczenia międzyokresowe przychodów. Czym dokładnie one są i jak umieszcza się rozliczenia międzyokresowe w bilansie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w poniższym tekście.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów w bilansie – na czym to polega?

Rozliczenie międzyokresowe przychodów jest najlepszym dowodem na to, że dla osoby niemającej specjalistycznej wiedzy, nawet stosunkowo prosta księgowość dla jednoosobowej działalności gospodarczej może wymagać skorzystania z usług biura rachunkowego. Na czym zatem polega rozliczanie międzyokresowe kosztów i przychodów?

Wspomniana we wstępie tego artykułu periodyzacja rachunkowości opiera się na konkretnych fundamentach, wśród których można wymienić zasadę memoriału, współmierności kosztów i przychodów oraz zasadę ostrożności.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów w bilansie to w rachunkowości termin, który określa koszty związane z zawarciem transakcji w jednym okresie, ale dotyczące innego okresu (lub wielu okresów). Ujmując to najkrócej: transakcje, których koszty dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych, powinny figurować jako rozliczenia międzyokresowe.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów – rodzaje

Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów dzieli się na dwa rodzaje: czynne i bierne. Pierwsze polegają na eliminacji z kosztów konkretnego okresu tych kosztów, które dotyczą przyszłego okresu (lub okresów), a drugie – na uwzględnieniu kosztów, które zostały wykonane w danym okresie, ale nie zostały jeszcze poniesione.

Poniżej omawiamy oba rozliczenia międzyokresowe kosztów. Przykłady rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych znajdziesz w dalszej części artykułu.

Rozliczenie międzyokresowe kosztów czynne

Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne to koncepcja rachunkowości stosowana w celu prawidłowego odzwierciedlenia kosztów w finansowych sprawozdaniach przedsiębiorstwa. Oznacza to, że pewne koszty, które zostały poniesione w danym okresie rachunkowym, są rozliczane na przestrzeni kilku okresów rozliczeniowych, zamiast zaksięgowania ich jednorazowo w okresie, w którym zostały poniesione.

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów – przykłady

Istnieje kilka powodów, dla których przedsiębiorstwa stosują rozliczenie międzyokresowe kosztów czynne. Jako przykłady czynnych rozliczeń międzyokresowych możemy wskazać:

  • Koszty związane z projektami długoterminowymi: w przypadku przedsiębiorstw realizujących projekty długoterminowe, koszty projektu mogą być rozkładane na wiele lat, zamiast zaksięgowania ich w całości w roku rozpoczęcia projektu. Dzięki temu można bardziej dokładnie odzwierciedlić wpływ projektu na wyniki finansowe firmy w trakcie jego trwania;
  • Ubezpieczenia i koszty długoterminowe zobowiązań: niektóre koszty, takie jak składki ubezpieczeniowe lub koszty związane z długoterminowymi zobowiązaniami, są rozkładane na przestrzeni wielu okresów rozliczeniowych, aby odzwierciedlić korzyści lub zobowiązania, które wynikają z tych płatności w przyszłości.

Wszystkie te przykłady mają na celu zapewnienie, że koszty są rozliczane w sposób bardziej adekwatny do rzeczywistego wpływu na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Jest to zgodne z zasadą ostrożności w rachunkowości, która nakazuje unikanie zaniżania kosztów lub przeszacowania zysków w finansowych sprawozdaniach. Jednak przychody przyszłych okresów muszą być rozliczane zgodnie z obowiązującymi przepisami rachunkowymi i standardami międzynarodowymi, aby zapewnić uczciwość i przejrzystość w raportowaniu finansowym.

Bierne rozliczenia międzyokresowe w bilansie

Bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów w bilansie dotyczy sytuacji, w której przedsiębiorstwo już skorzystało z danej usługi lub otrzymało dostawę towaru, ale jeszcze nie opłaciło faktury za usługi lub towary. Do takich sytuacji dochodzi najczęściej wtedy, gdy faktura po prostu jeszcze nie dotarła do firmy.

Bierne rozliczenia międzyokresowe są istotne w rachunkowości, ponieważ pomagają przedsiębiorstwom odzwierciedlić dokładnie wyniki finansowe w danym okresie rozliczeniowym, uwzględniając zobowiązania i zasoby, które istnieją, ale jeszcze nie wpłynęły na rachunki bankowe przedsiębiorstwa.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów – przykłady rozliczeń biernych

Bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów znajduje zastosowanie w takich sytuacjach jak:

  • Rejestracja wynagrodzeń: przedsiębiorstwo może zarejestrować koszty związane z wynagrodzeniami lub premiami, które zostały zarobione przez pracowników w okresie rozliczeniowym, ale jeszcze nie zostały wypłacone. Te koszty są księgowane jako zobowiązania finansowe i rozliczane w przyszłych okresach rozliczeniowych, gdy pracownicy otrzymają swoje wynagrodzenia lub premie;
  • Rejestracja kosztów związanych z gwarancjami lub serwisem posprzedażnym: firma może zarejestrować koszty gwarancji lub serwisu posprzedażnego, które są związane z produktami lub usługami sprzedanymi w okresie rozliczeniowym, ale koszty te są przewidywane do poniesienia w przyszłości, gdy będą wykonywane prace gwarancyjne lub serwisowe.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów – księgowanie

Jak w księgach wygląda rozliczenie międzyokresowe kosztów? Księgowanie międzyokresowych kosztów biernych może być różne w zależności od wybranej metody księgowania kosztów lub ewentualnego zastosowania uproszczeń. Z kolei rozliczenie międzyokresowe przychodów i kosztów czynnych powinno znajdować się po stronie aktywów, z jednoczesnym podziałem na rozliczenia krótko- i długoterminowe.

Podsumowując, można powiedzieć, że umiejętność właściwego rozpoznania rozliczeń kosztów międzyokresowych jest sporym wyzwaniem dla osób niedoświadczonych, dlatego warto wybrać usługi księgowe od renomowanego biura rachunkowego. Solidna Księgowa, oferująca księgowość online zatroszczy się o przychody przyszłych okresów w bilansie i rozliczenie międzyokresowe przychodów w Twojej firmie.

Pobierz bezpłatne zestawienie:

16 najgorszych błędów przy zakładaniu JDG

i dowiedz się, jak ich uniknąć!

Sprawdź, jak różnice w podatkach, składkach ZUS i kosztach księgowości wpływają na start Twojej działalności.

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Pobierz bezpłatną ulotkę:

16 rzeczy, które warto przemyśleć przed założeniem działalności

..abyś mógł dobrze przygotować się na start swojej firmy.

Sprawdź, jak dobrze przygotować się do startu swojej firmy, by uniknąć niespodzianek i kosztownych błędów!

Zero spamu
– tylko konkretna wiedza i wskazówki, które pomogą Ci na start działalności!

Najpopularniejsze Artykuły

  • Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Czytaj
  • Składki ZUS na ryczałcie w 2025 roku – ile zapłacisz?

    Czytaj
  • Jak wypełnić PIT-38 przy rozliczaniu kryptowalut?

    Czytaj

Czytaj więcej

  • 24 kwietnia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Kontrola podatkowa dla jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG)

    Kontrola podatkowa to procedura, podczas której organy skarbowe weryfikują, czy przedsiębiorca prawidłowo rozlicza swoje zobowiązania wobec fiskusa. Dla...

    Czytaj
  • 22 kwietnia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Mechanizm podzielonej płatności (split payment) – praktyczny przewodnik dla przedsiębiorców

    Mechanizm podzielonej płatności (MPP), znany również jako split payment, to rozwiązanie wprowadzone do polskiego systemu VAT, które ma ograniczać...

    Czytaj
  • 15 marca 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    IKZE – czyli sposób na dodatkową emeryturę i obniżenie podatku

    Z ulgi na IKZE mogą korzystać zarówno osoby prywatne, jak i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Poniższy artykuł...

    Czytaj
  • 25 lutego 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Jakie są koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

    Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) w Polsce wiąże się z wieloma kosztami, które przedsiębiorca musi uwzględnić...

    Czytaj
  • 19 lutego 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Darowizny w 2025 roku: Jakie są limity zwolnienia z podatku?

    W 2025 roku przepisy dotyczące darowizn i związanych z nimi limitów podatkowych pozostają klarowne. Jeśli planujesz przekazać darowiznę,...

    Czytaj
  • 9 lutego 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Jakich podatków najczęściej dotyczą kontrole skarbowe?

    Kontrole podatkowe są jednym z podstawowych narzędzi organów skarbowych służących wykrywaniu nieprawidłowości w rozliczeniach...

    Czytaj
  • 31 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Te osoby nie otrzymają zwrotu podatku w 2025 roku – sprawdź, czy to dotyczy Ciebie

    Zwrot podatku to dla wielu osób miły dodatek po rocznym rozliczeniu PIT. Jednak nie wszyscy mogą na niego liczyć. Istnieją sytuacje, w których...

    Czytaj
  • 30 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Ile składki zdrowotnej możesz odliczyć w 2025 roku?

    W 2025 roku możliwość odliczenia składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania Twojej działalności gospodarczej. Nie każdy przedsiębiorca może...

    Czytaj
  • 28 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Jak zapłacić niższy podatek dzięki dzieciom? 3 sposoby na ulgi dla rodzin

    Rodzice wychowujący dzieci mogą skorzystać z różnych ulg podatkowych, które realnie obniżają kwotę podatku do zapłaty. W zależności...

    Czytaj
  • 27 stycznia 2025
    Podatki przedsiębiorcy

    Samochód w najmie długoterminowym czy w leasingu? Co wybrać?

    Coraz więcej osób i firm staje przed wyborem, czy lepszym rozwiązaniem będzie samochód w najmie długoterminowym, czy może leasing. Obydwie...

    Czytaj